Günümüzde bireyler her türlü ihtiyaçlarını dijital araçlar aracılığıyla giderebilmektedir. Dijital araçların yoğun olarak kullanıldığı bu çağda bilgi edinme yolları da değişim göstermektedir. Dijital araçların gelişip yaygınlaşmasıyla birlikte toplumsal yaşamda, sosyal ilişkilerde ve aile içi ilişkilerde de değişim yaşanmaktadır. Ebeveynlerin çocuklarını en iyi şekilde yetiştirmek istemeleri ve sürekli bilgi arayışında olmaları konusunda büyük sorumlulukları vardır. Ebeveynler internet üzerinden edindikleri bilgileri bir yardım kaynağı olarak görebilmekte ve bu yolla edindikleri bilgileri kimi zaman bireysel yaşamlarındaki durumlar için kullanırken, kimi zaman da çocuklarının gelişim ihtiyaçlarını karşılamada yararlanabilmektedirler. Ebeveynlerin çevrimiçi ortamlarda aktif olmaları sonucunda ebeveynliğe yönelik üretilen içerikler de gün geçtikçe artmaktadır. Böylelikle anne babalar, ebeveynlik rollerine ilişkin ihtiyaçlarını gidermek adına çok farklı dijital araçlar ile ve farklı bilgi edinme yollarını deneyimleyebilmektedir. Ancak anne babaların bu araçlardan bilgi edinme kullanma konusunda bir eğitim alıp almadıkları, dijital alanlardaki içeriklerden çocuk yetiştirmede nasıl yararlandıkları, edindikleri bilgilerden hangilerini çocuklarında uygulamayı tercih ettikleri bilinmemektedir. Bu nedenlerle planlanan bu araştırmada, çocukların hayatında önemli rolü bulunan anne babaların ebeveynlik becerilerini geliştirmek için dijital araçlardan yararlanma durumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda planlanan araştırmanın katılımcılarını, 2021-2022 eğitim öğretim yılı bahar yarıyılında Diyarbakır ili Kayapınar ilçesindeki MEB’e bağlı bir bağımsız anaokuluna devam eden 4-7 yaş aralığındaki 10 çocuğun annesi ve 9 çocuğun babası oluşturmuştur. Araştırmada ebeveynlerle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır ve görüşmeler sonucunda toplanan veriler içerik analizi yoluyla analiz edilmiştir. Analizler sonucunda anne babaların hepsinin ebeveynlik pratiklerine yardımcı olması için dijital araçlardan en çok akıllı telefon ve tableti kullandıkları, çocukların farklı yönlerde gelişimlerini desteklemek için internet uygulamalarını kullandıkları, ancak çoğunlukla geleneksel çocuk yetiştirme yöntemlerini tercih ettikleri belirlenmiştir. Annelerin ve babaların çocuklarının gelişimlerini desteklemek için dijital araçlardan yararlandıkları, ancak çocuklarının eğitim ihtiyaçlarında babaların annelerden daha fazla interneti kullandıkları saptanmıştır. Bu durumun babaların akademik kaygılarının yüksek olması ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bununla birlikte sosyal medyadan bilgi edinmede ve paylaşılan etkinlikleri gündelik yaşamlarında uygulama konusunda annelerin daha aktif olduğu ortaya konmuştur.
Anahtar Kelimeler: dijital ebeveynlik, dijital okuryazarlık, ebeveynler, okul öncesi dönem
|