Uluslararası Kontinans Derneği (ICS), aşırı aktif mesaneyi (AAM), mikrobik/başka bir hastalık etkeni bulunmadan ani olarak sıkışma hissi veya ani sıkışma hissiyle birlikte görülen idrar kaçırma problemi olarak tanımlamaktadır. Aşırı aktif mesanede durum tam açıklanamamakla birlikte detrüsör kasları istek ve irade dışında tam dolmadan önce harekete geçmektedir. Böylece makul olmayan sıklıkta sıkışma, sıkışarak tuvalete yetişme isteği, gece idrara çıkma için uyanma gerekliliği ortaya çıkmaktadır. AAM kişilerin yaşam kalitesini önemli derecede düşüren, psikolojik, cinsel ve sosyal yönden hayatlarını etkileyen bir sorundur. Bu hastalıktaki en büyük problem; belirtilerinin ortaya çıkışından ortalama 3 yıl gibi geç bir sürede doktora başvurulması ve tedavi edilebilir olduğunun bilinmemesidir. AAM kronik hastalıklar içinde ilk onda yer almaktadır. Genel AAM prevalansının %10-16,6 arasında olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye’deki AAM yaygınlığı, kadınlarda %35.7 oranında bulunmuştur. 2027’ ye kadar AAM’ nin %48,1 oranında artması beklenmektedir. AAM’ li hastalarda AAM’ si olamayanlara göre %1.4-2 kat daha fazla tedavi maliyeti gözlenmiştir. AAM tedavisinde; konservatif tedaviler, medikal tedaviler ve cerrahi tedaviler bulunmaktadır. Konservatif tedaviler maliyeti düşük, zararı olmayan ve kolay uygulanabilen tedaviler olduğundan ilk basamak olarak önerilen tedavi seçenekleridir. Konservatif tedavilerde; yaşam biçimi değişiklikleri (kilo kontrolü ve obezitenin önlenmesi- sigara kullanımının bırakılması- beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi- sıvı kısıtlamasının düzenlenmesi- kafein veya alkol alımının azaltılması- ağır fiziksel aktivitenin kısıtlanması- bağırsak düzeni sağlanması) ve davranış tedavileri (kegel egzersizleri- biyofeedback- vajinal ağırlık kullanımı- zamanlı işeme programı- mesane eğitimi programı- zihinsel konsantrasyon- pelvik tabanın elektriksel stimülasyonu) yer almaktadır. Bu derlemede AAM’si olan hastalarda uygulanan sağlıklı yaşam biçimi değişiklikleri ve davranış değişiklikleri ile tedavilerin etkinliğinin mevcut literatür doğrultusunda ortaya konulması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Aşırı Aktif Mesane, Yaşam Biçimi Davranışları, Sağlık.
|