Astım, çocukluk çağında sıklıkla görülen ve öksürük, nefes almada zorluk şikayetleri ile gelişen, yaşam kalitesini negatif yönde etkileyen, günümüzde giderek artış gösteren kronik bir hastalıktır. Astım genetik zeminde, farklı derecelerde biyokimyasal, enfeksiyöz, immünolojik, fizyolojik ve psikolojik etmenler tarafından tetiklenen kronik bir solunum yolu hastalığıdır. Kronik hastalığa sahip bir çocuğun ailede bulunması, tüm aileyi etkilemekte, çocuğun ve ailesinin yaşam kalitesinin bozulmasına neden olmakta ve aile üyelerinin çok yüksek düzeyde stres yaşamasına sebep olmaktadır. D tipi kişilik ise literatürde “Distress”, yani kronik stres altında bulunan ve yorgun düşen, tükenmiş kelime anlamlarına gelen ruh halinin karşılığıdır. D tipi kişilerin ortak özellikleri, stresin artık kronik bir hal alması ve bu nedenle de stres ile mücadele ya da baş etme enerjisinin düşmesidir. Astımlı çocuğun birinci derece yakınında olan ve çocuğa bakım veren annelerde yüklenen stres gün geçtikçe artan bir durum olmakta ve annelerde D tipi kişilik yapısı gözlenebilmektedir. Anne de oluşan bu yoğun stres ile çocuktaki astım ataklarının artışı arasında bir bağ olduğu vurgulanır. Bu durum astım tedavisine uyumu olumsuz yönde etkilemekte, hastane acil bölümlerine başvuru sayısını artırmakta ve hastalık morbiditesinin daha yüksek olmasına neden olmaktadır.
Bu derlemede astımlı çocukları önemli derecede etkileyen annelerin D tipi kişilik yapısına sahip olmalarının astımlı çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri üzerinde durulmuş olup, bu durumun düzeltilmesinde yapılabilecekler literatür kapsamında incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Astımlı Çocuk, D Tipi Kişilik, Astımlı Çocuk Annesi
|