Yanık yaralanması tüm dünyada tıbbi, psikolojik ve ekonomik boyutta ciddi etkileri olan aynı zamanda yüzey alanı ve derinliği arttıkça tüm organizmayı etkileyen sistemik bir travmadır. Uzun dönemli tedavi ve rehabilitasyon süreci gerektirmesi nedeniyle yanık tedavisinin maliyeti oldukça yüksektir. Yanıklar dünya çapında, mortalite ve uzun vadeli sakatlık açısından önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir. Çocuk yaralanmalarında kapsamlı raporlama sistemlerinin eksikliği nedeniyle çocuk yanıklarının gerçek insidansına ilişkin çok az veri mevcuttur. Yanıkların yaklaşık %90'ı önlenebilir bir travma olmakla birlikte, önlenebilir yaralanmalar 0-18 yaş arası çocuklarda önde gelen ölüm nedenidir. Yanık travmaları fiziksel ve psikolojik sekellere neden olabildikleri için yıkıcı sonuçları olabilir. Çocuk yanıklarının gerçek etiyolojisini bulmak zordur çünkü genellikle kaza olarak açıklanır. İhmale bağlı yanık olguları %6-20 oranında görülmektedir. 4 yaş altında nedeni bilinmeyen yanık vakalarının büyük ihtimalle ihmale bağlı olduğu düşünülmektedir. Gerek küçük yaş guruplarının kendini ifade edememesi ve ailenin net anamnez vermemesi ihmal sebepli olgularının sayısının netleşmesini önlemektedir. Pediatrik yaş grubu yanıklarının engellenmesinde, aile bireyleri ev kazaları konusunda bilgilendirilmelidir. Eğitim ve farkındalığın arttırılması çocuk yaş grubu yanıklarında belirgin azalma sağlayabilir. Yanık travmalarının büyük bir çoğunluğunun basit tedbirlerin alınması, özellikle çocukların yanığa neden olan etkenlerden uzak tutulmasıyla önlenebilir olduğu bilinmektedir. Fiziksel ve psikolojik sekellere yol açmasından ölüme kadar sonuçları olan ve ilaveten tedavi giderleri yüksek olan yanık travmasının, verilecek eğitimler ve alınacak tedbirlerle önlenebileceği düşünülmektedir. ORCID NO: 0000-0003-3745-6055
Anahtar Kelimeler: Çocuk, yanık, ihmal, tedbir, eğitim
|
