Amaç: Bu çalışma doğuma hazırlık sınıfında verilen eğitimin gebelerin doğum korkusuna etkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür.
Materyal ve Metod: Deneysel türde gerçekleştirilen bu çalışmada son test kontrol gruplu seçkisiz araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma Çorum ilinde bir eğitim ve araştırma hastanesinde Aralık 2017- Mayıs 2018 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini hastanenin kadın doğum polikliniklerine muayene için başvuran 28-40. gebelik haftalarındaki tüm gebeler oluşturmuştur. Araştırmada örnekleme son adet tarihine göre 28-40. gebelik haftaları arasında olan, tek fetüsü olan, normal spontan doğum yapması beklenen, herhangi bir komplikasyonu ve sistemik hastalığı olmayan gebeler dâhil edilmiştir. Araştırmanın örneklem hesaplamasında ise olasılıksız örnekleme yöntemi kullanılmış olup randomize olarak rastgele sayılar tablosu ile gebeler kontrol ve girişim gruplarına ayrılmıştır. Araştırma girişim grubu 54, kontrol grubu 60 gebe olmak üzere toplam 114 gebe ile tamamlanmıştır. Araştırmada girişim grubundaki gebeler, 3 hafta 12 saat süreli doğuma hazırlık sınıfına davet edilmiştir. Girişim grubuna uygulanan eğitimler bittikten sonra gebelere Sosyo-demografik ve Obstetrik Bilgi Formu (SDOBF), Wijma Doğum Beklentisi/ Deneyimi A versiyonu ve Beck Depresyon Envanteri uygulanmıştır. Doğuma hazırlık eğitimine katılmayan kontrol grubundaki gebelere ise Sosyo-demografik ve Obstetrik Bilgi Formu (SDOBF), Wijma Doğum Beklentisi/Deneyimi A versiyonu ve Beck Depresyon Envanteri kadın hastalıkları ve doğum polikliniğinde uygulanmıştır.
Bulgular: Çalışmamıza katılan gebelerin yarıya yakını (%47,4) 18-26 yaş arasında olup, % 41,2’si üniversite ve üzeri eğitim düzeyine sahiptir. Gebelerin çoğunluğu (%93,0) gelir düzeyini orta düzey olarak belirtmiştir. Gebelerin %53,5‘i 15-22 yaşları arasında evlenmiştir. Çoğunun il merkezinde ikamet ettiği (%83,3) ve çekirdek aileye sahip olduğu (%91,2) saptanmıştır. İlk gebeliklerini çoğunlukla 22-28 yaşları arasında yaşayan gebelerin çoğu (%47,4) mevcut gebeliğini planlanmıştır. Gebelere uygulanan Wijma Doğum Beklentisi/Deneyimi (W-DEQ-A) ölçeğine göre çalışmaya katılan tüm gebelerin doğum korkusu puanı incelendiğinde %50,9’unun düşük, %27,2’sinin orta, %11,4’ünün ağır, %10,5’inin klinik derecede korku yaşadığı saptanmıştır. Beck Depresyon Ölçeği (BDE) sonuçlarına göre ise %79,8 ‘inde anksiyete saptanırken, %20,2’sinde depresyon saptanmıştır. Kontrol grubundaki gebelerin son test W-DEQ-A ölçek puan ortalaması (21,6852±22,21577), girişim grubu gebelerin W-DEQ-A ölçek puan ortalamasından (59,4500±31,26997) oldukça düşüktür. Ayrıca deney grubunda kontrol grubuna oranla eğitim sonrası ölçek puanları anlamlı derecede azalmıştır (p=0,000 ve p < 0,05).
Sonuç: Çalışmamız sonuçlarına göre, doğuma hazırlık sınıfında gebelere verilen eğitimler gebelerin doğum korkusu ve depresyon puanlarını azaltmada etkilidir. Gebelerin doğum korkusu ile baş etme ve normal doğum oranlarının artırılması adına hemşire ve ebelerin antenatal dönemdeki eğitimleri planlaması ve kanıtlar ışığında yürütmesi gebelerin olumlu doğum tecrübeleri yaşamaları için oldukça önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Doğuma Hazırlık Sınıfı, Doğum Korkusu, Gebe Okulu, Antenatal Eğitim
|