Öz: Dünya nüfusunun yaklaşık yarısını oluşturan kadınlar, birçok toplumda erkeklere göre daha uzun yaşarlar, ancak sağlıklı yaşam süreleri daha kısadır ve hastalık oranları daha yüksektir. Bu farklılığın temel nedeni kadın doğurganlığıdır. Ülkelerin sağlık düzeylerini tanımlamak, değerlendirmek ve farklı ülkelerin sağlık düzeyleriyle karşılaştırmak için sağlık düzeyi ölçütleri kullanılmaktadır. Bu ölçütlerden biri doğurganlık hızıdır. Doğurganlık hızı, belirli bir süre içinde kaç kadından kaç çocuk doğacağının doğal doğum hızıdır ve toplumdan topluma değişmektedir.2021 verilerine göre dünyadaki toplam doğurganlık hızı 2,42'dir. 2018 TNSA verilerine göre Türkiye'deki toplam doğurganlık hızı ise 2,3 bildirilmiştir. Bu oranlar ülkelerin gelişmişlik düzeyleriyle ters orantılıdır. Pek çok faktör kadın ve anne sağlığını etkilemekte ve sağlık için önemli sonuçlar doğurmaktadır. Ayrıca gelişmekte olan ülkelerde daha yaygın olan adölesan gebeliği küresel bir sağlık sorunudur. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, gelişmekte olan bölgelerde her yıl yaklaşık 16 milyon adölesan doğum yapmaktadır ve bunların 2,5 milyonu 16 yaşın altındadır. Kadın ve anne sağlığı söz konusu olduğunda bu grubun hem fizyolojisi hem de toplumdaki rolü açısından dezavantajlı olması sağlık açısından olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Adölesan gebelikler de dahil olmak üzere birçok olumsuz sebepten kaynaklanan anne ölümleri, sağlık hizmetlerinin kalitesinin değerlendirilmesinde önemli bir göstergedir. Anne ölümlerinin %94’ü gelişmekte olan ülkelerde meydana gelmekte ve önlenebilir niteliktedir. Bu derlemede dünyada ve Türkiye’deki doğurganlık istatistikleri ve anne ölümleri ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Anne Ölümleri, Adölesan, Doğurganlık, Kadın sağlığı, Doğurganlık Hızı
|
