Ebelik, profesyonel bir meslek olarak tarih boyunca çok sayıda farklı sosyal ve kültürel faktörlerden etkilenmiştir. Ebeler, dünya çapında kadın sağlığından birinci derece sorumlu sağlık profesyonelleridir. Bu nedenle ebeler profesyonel bir sağlık bakım hizmeti sunmak için alanıyla ilgili güncel bilgi ve yeteneklere sahip olmalı, riskli durumları en erken dönemde saptayabilmeli ve müdahalede edebilmelidir. Son yıllarda dünyada, kadınların kaliteli ebelik bakım hizmetlerine erişimi, gebelik ve doğum sırasında mümkün olan en iyi sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı vurgulanmaktadır.
Antepartum, intrapartum ve postpartum dönemlerde kadına bakım vermede üç farklı bakım modeli benimsenmiştir. Bunlar ebe liderliğinde bakım modeli, tıbbi bakım modeli ve paylaşılan bakım modelidir. Ebe liderliğinde bakım modelinde kadına verilen sağlık bakım hizmetleri ebeler tarafından yürütülürken tıbbi bakım modelinde kadınlara sunulan sağlık bakım hizmetlerinde kadın doğum uzmanları aktif rol oynamaktadır. Paylaşılan bakım modelinde ise sorumluluk ebeler ve kadın doğum uzmanları arasında paylaşılmaktadır.
Ebe liderliğinde bakım kadın merkezli bir bakım modelidir ve birçok gelişmiş ülkede ebe liderliğinde bakım modeli benimsenmiştir. Ebe liderliğinde bakım modelinin diğer bakım modellerinden farklarını, avantajlarını bilmek, ebe liderliğinde bakım modelinin geliştirilmesi ile ilgili detaylı bilgi sahibi olmak, ülkemizde sunulan bakım hizmetlerinin kalitesi ve etkinliğinin tartışılması açısından son derece önemlidir. Bu literatür taraması ebe liderliğinde bakım modelinin detaylı olarak incelenmesi ve on üç farklı ülkede antepartum, intrapartum ve postpartum dönemlerde kadınlara sunulan sağlık bakım hizmetlerinde benimsenen bakım modellerinin karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: ebelik, bakım modeli, ebe liderliğinde bakım, gebelik, doğum
|
