Günümüzde yaşanan hızlı teknolojik gelişmelerin hayatın tüm alanına yansıdığı görülmekle birlikte bu teknolojinin yardımcı üreme tekniklerinde kullanılması ve gebelik yaşının ileri yaşlara kayması sebebi ile gebelikte görülen kanser vakalarında artış yaşandığı belirtilmektedir. Gebelikte fizyolojik olarak gerçekleşen hormonal değişimler sebebi ile var olan kanser maskelenebilmekte, teşhis ve tedaviye geç kalınabilmektedir. Kanser türlerinden serviks kanseri ise diğerlerine göre kolay fark edilebilen kanser olarak görülmektedir. Kanserin geç teşhisi sağ kalım ya da sekel olmadan sağ kalımı güçleştirmektedir. Gebelikte kanserin erken teşhis edilmesi ve uygulanacak tedavi protokollerine erken karar verilmesi hem maternal hem de fetal sağlığın optimal düzeyde tutulması açısından önemlidir. Uygulanacak olan tedavi ve bakım protokolleri kanserin tür ve evresine göre değişmekte, gebeliğin devam etmesi durumunda kanserin türünün doğumun şeklini etkileyen önemli etkenlerden biri olduğu kabul edilmektedir. Onkolojik tedavide öncelik maternal sağlığın korunması, fetal gelişimin sağlanarak canlı doğumun gerçekleşmesidir. Gebelikte onkolojik tedavilerden biri olarak uygulanan kemoterapinin birinci trimester sonrası uygulama yapıldığında, yüksek oranlarda canlı doğum elde edilebildiği tespit edilmiştir. Gebelikte alınan onkolojik tedavi ile birlikte fetusun doğum sonrası dönemde çocukluk çağı kanserlerine yakalanma olasılığının artabileceği belirtilmektedir. Maternal ve fetal sağlığın korunması ve geliştirilmesi adına gebelikte yaşanan kanser vakalarına ilişkin durumların anlaşılması ve bilinmesi bakım veren ebe ve hemşirelik hizmetleri adına önemlidir. Bu derlemede gebelik sırasında yaygın olarak görülen kanserler, bu kanserlerin teşhis ve tedavi yöntemleri ve maternal-fetal sağlığa etkileri güncel bilgiler ışığında tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Gebelik, Kanser, Teşhis, Tedavi.
|
