Ergen ve genç yetişkin bireylerde psikiyatrik tanıya sahip olma ve ilaç kullanma oranlarının son yıllarda artmış olması ve anksiyete, depresyon, stres gibi psikolojik belirtilerin yaygın olarak gözlenmesi bu belirtilerle ilişkili olabilecek değişkenlerin araştırılmasını önemli hale getirmektedir. Psikolojik belirtileri yoğun bir şekilde yaşamak genç bireylerin kişisel ve sosyal uyumlarını bozmakta, kişilerarası ilişkilerini, akademik veya mesleki işlevselliklerini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu araştırmanın amacı üniversiteye devam eden genç yetişkinlerin psikolojik belirti düzeylerini cinsiyet, sosyo-ekonomik düzey, sigara ve alkol kullanımı, ruhsal bir rahatsızlığa sahip olma, ilaç kullanımı gibi çeşitli demografik değişkenler açısından incelemektir. Bu çalışma, nicel araştırma yaklaşımının ilişkisel tarama ve nedensel karşılaştırma yöntemine dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu ve Kısa Semptom Envanteri kullanılmıştır. Veriler 2014 yılında Karadeniz Teknik Üniversite’nde öğrenim görmekte olan öğrencilerden toplanmıştır. Katılımcılar araştırmaya gönüllü olarak katılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 554 katılımcıdan [Kadın= 365 (%65.9), Erkek=189 (%34.1), Yaş Ort.= 19.74, Yaş aralığı= 18-25] oluşmaktadır. Örneklem grubunda psikiyatrik bozukluğu olanların oranı %12.3, psikiyatrik ilaç kullananların oranı %7.8, psikolojik yardım alanların oranı %10.1 ve kronik hastalığı olanların oranı ise %8.8'dir. Cinsiyete dayalı yapılan karşılaştırmalar sonucunda erkeklerin psikolojik belirti puan ortalamaları (Ort.=53.14) kadınların puan ortalamalarından (Ort.= 47.50) anlamlı derecede yüksek çıkmıştır (t= -2.043, p<.05). Ayrıca erkeklerin anksiyete (t=-2.122, p<.05), olumsuz benlik (t=-3.183, p<.01) ve hostilite (t=-3.906, p<.001) puan ortalamaları da kadınlardan anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır. Sigara (%16.8) ve alkol (%9.6) kullananların psikolojik belirti düzeyleri ve anksiyete, depresyon, olumsuz benlik, somatizasyon ve hostilite puan ortalamaları sigara ve alkol kullanmayanlardan anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır (p<.01). Psikiyatrik tanısı olanların (t=6.289, p<.01), psikiyatrik ilaç kullananların (t=2.619, p<.01), kronik hastalığı olanların (t=2.364, p<.05) ve psikolojik yardım alanların (t=2.364, p<.05) psikolojik belirti puan ortalamaları anlamlı düzeyde daha yüksektir. Psikolojik belirti düzeyiyle akademik başarı arasında ise negatif yönde anlamlı bir ilişi bulunmuştur (r= -.10, p<.05). Sosyo-ekonomik düzeye dayalı yapılan karşılaştırmalar sonucunda katılımcıların depresyon puan ortalamaları arasında anlamlı farklılık bulunmuştur (F(2, 547)= 3.286, p<.05). Düşük sosyo-ekonomik düzeye sahip bireylerin depresyon puan ortalamaları (Ort.=16.66) yüksek sosyo-ekonomik düzeye sahip olanlarınkinden (Ort.= 9.94) anlamlı derecede daha yüksektir. Bu araştırma sonucunda genç yetişkin bireylerin psikolojik belirti düzeyleri ve ilişkili demografik değişkenlere ilişkin bulgular ortaya konmuştur.
Anahtar Kelimeler: Psikolojik belirtiler, cinsiyet, sigara, alkol, sed
|
