Diyabet; insulin salgılanmasında veya kullanımında bozuklukla oluşan hiperglisemi ile karakterize kronik endokrin hastalığıdır. Aynı zamanda kronik hiperglisemi nedeniyle metabolizmanın bozulduğu klinik tablodur (Türkmen ve ark., 2015). Gestasyonel diyabet; ilk kez gebelikte ortaya çıkan glukoz intoleransıdır (Şen ve ark., 2008).
Büyüyen fetüse yeterli enerjiyi sağlayabilmek için gebelikte maternal metabolik değişiklikler görülmektedir. Gebeliğin erken dönemlerinde, human koriyonik gonadotropin (hCG), östrojen ve progesteron artar, östrojen ve progesteron pankreasın beta hücrelerinin hiperplazisini stimüle eder. İnsülin salınımı artar ve kan glukoz düzeyi azalır. Bu dönemde bulantı kusma olması nedeniyle yeterince beslenilmediğinde insülinin azalmasına neden olur. Plasentanın geliştiği dönemde ise insüline direnç oluşturan human plasental laktojen (hPL) ve östrojen plasentadan salgılanır. Gebelik, insülin duyarlılığında azalma nedeniyle diyabetojenik bir ortam hazırlamaktadır. Sağlıklı pankreas insülin salgısını arttırarak yanıt verir ancak pankreas yeterli insülini üretemiyorsa hiperglisemi ortaya çıkar ve gestasyonel diyabete neden olmaktadır. (Türkmen ve ark., 2015)
GDM gebelikteki en yaygın metabolik hastalıktır. Özellikle obez ve ileri yaş gebeliklerde görülme oranı gittikçe artmaktadır. Gestasyonel diyabeti olan gebelerin prenatal bakımda izlemi çok önemlidir. Özellikle anne ve fetus üzerinde mortalite ve morbiditeye neden olmaktadır. Bu bağlamda hemşireler gestasyonel diyebeti olan gebelerin düzenli olarak prenatal bakıma gelmelerinin önemini vurgulamalı, kan şekeri takibini ev ortamında nasıl yapabileceğini öğretmeli, egzersizin ve düzenli beslenmenin önemini vurgulamalı, riskler öğretilmeli ve gerekli durumlarda hastaneye baş vurmuları konusunda eğitimler vermelidir.
Anahtar Kelimeler: Gestasyonel Diyabet, Prenatal bakım, Hemşirelik
|
