Yüksek enerji veren abur cubur yiyeceklerle beslenme vücutta yağ dağılımını olumsuz etkileyerek risk yaratabilmekte; bel/ boy oranı, bel çevresi, bel/ kalça oranı kronik hastalıklar için kardiometabolik risk göstergeleri olarak değerlendirilmektedir. Abur cubur tüketimiyle (AbC) ilişkili az sayıda çalışma bulunması nedeniyle toplumda farkındalık yaratabilecek öğrenci hemşirelere dönük yapılan çalışmada, AbC, fizik aktivite ve vücut kompozisyonu özellikleri değerlendirilmiştir. Bir üniversitede 350 hemşirelik fakültesi öğrencisinin katılımıyla 01.11.2018- 20.03.2019 tarihlerinde yürütülen kesitsel çalışmanın verileri tanıtıcı özellikler ve Uluslararası Fizik Aktivite Anketi ile “şekerli, tuzlu, fast food yiyecekler, gazlı içecekler ”den oluşan AbC grubu yiyeceklerin tüketim sıklıkları ile miktarlarının çarpılmasıyla elde edilen AbC indeks puanlarının değerlendirilmesiyle elde edilmiş, istatistik paket programı ile ANOVA, Ki-kare, T test kullanılarak çözümlenmiştir. Etik onay ve kurum izni alınmıştır. Öğrencilerin yaş ortalaması 20.68± 2.00 yıldır , %58.6’sı kadındır, %18.3’ü fazla kilolu, %4.7’si obezdir. Kadınlarda orta ve yüksek şiddette aktivite yapanlar (%49.3), erkeklerden fazladır (%40.3) (p<0.01). Bel çevresi %19.4’ünde, bel/ kalça oranı %9.4’ünde, bel boy oranı %22’sinde kardiyometabolik yönden risk oluşturmaktadır. AbC erkeklerde daha yüksektir, hipertansiyonla ilişkisizdir. Tuzlu, şekerli, fast food yiyecek tüketimi yönünden cinsiyetlere göre farklılık yokken, gazlı içecek tüketimi erkeklerde yüksektir. Sigara kullanan erkeklerde AbC ve şekerli yiyecek tüketimi ile gazlı içecek tüketimi içmeyenlere göre yüksektir. Erkeklerden BKI 18.5’in altında olanlarda, yetersiz meyve tüketenlerde AbC ve gazlı içecek tüketimi daha fazladır. Günlük önerilenin üzerinde tuz tüketimi her iki cinsiyette artmış AbC ile ilişkilidir. (p<0.01). Sonuç olarak hemşirelik öğrencileri arasında AbC düşük düzeyde olsa da özellikle erkeklerde risk oluşturmaktadır. Öğrencilere ücretsiz yemek sağlanması ile ilgili temel korunma önlemlerinin alınması önerilir.
Anahtar Kelimeler: Abur cubur tüketimi, Fizik aktivite, Hipertansiyon, Vücut kompozisyonu, Hemşirelik öğrencileri.
|
