Amaç: Temelde kadınların meselesi gibi görünen annelik her dönemde ataerkil sistemin kendini devam ettirebilmesi için iktidar tarafından çeşitli uygulamalarla düzenlenmesi gereken ve toplumsal olarak inşa edilen bir olgu olmuştur. Bu durum çocuk sahibi olmak isteyip de, herhangi bir nedenle doğal yollarla çocuk sahibi olamayan ve çocuk sahibi olabilmek için tüp bebek yöntemi gibi yardımcı üreme yöntemlerine başvuran kadınların yaşamını pek çok açıdan olumsuz etkilemektedir. Bu araştırmada, Türkiye’de çocuk sahibi olmak için tıbbi tedavi gören kadınların yaşadığı sorunlara, toplumsal olarak inşa edilen annelik algısının etkileri incelenmiştir. Araştırmada, ayrıca, ortaya çıkan bu sorunlar ve çözüm önerileri feminizm perspektifinden tartışılmıştır.
Yöntem: Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması deseni, amaçlı örnekleme yöntemlerinden benzeşik örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada 20 kadınla, yaklaşık 30 dk. süren yüz yüze görüşmeler yapılmış, kadınlara açık ve kapalı uçlu olmak üzere 17 tane soru yöneltilmiştir. Daha sonrasında soruların yanıtlarına içerik analizi yapılmıştır.
Bulgular: Araştırma sonucunda ataerkil sistemin inşa ettiği annelik temsilinin, kadınların yaşadıkları infertilite problemi ve tedavisi sürecinde ortaya çıkan psikolojik ve sosyal sorunları çok fazla derinleştirdiği, kadınların kendi kadınlık kimliğine ilişkin algılarını zedelediği ve kadınların bu durumla başa çıkma süreçlerini olumsuz yönde etkilediği ortaya çıkmıştır.
Sonuç: Türkiye’de çocuk sahibi olmak için tıbbi tedavi gören kadınların yaşadıkları psikososyal sorunları, ataerkil sistemin toplumsal olarak inşa ettiği annelik algısı çok fazla derinleştirmektedir. Kadınların söz konusu sorunlarının azaltılması ve başaçıkma becerilerinin arttırılması için toplumda anne olmakla ilgili yaratılan mitlerin ve sosyal temsillerin değişmesi gerekmektedir. Bu değişim de ancak tüm toplumda toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasıyla mümkündür.
Anahtar Kelimeler: Annelik, Ataerkil Sistem, İnfertilite, Kadın, Feminizm
|
