Amaç: Puberte prekoks (PP), sekonder seks karakterlerinin kızlarda 8 yaşından, erkeklerde ise 9 yaşından önce gelişmesidir. Hipotalamus-hipofiz-gonadal aksın erken olgunlaşması sonucu ortaya çıkan Santral Puberte Prekoks(SPP), kızlarda daha çok görülür ve genellikle idiyopatiktir. Klinik değerlendirme; antropometrik ölçümler, sekonder seks özelliklerin değerlendirilmesi dahil olmak üzere ayrıntılı bir öykü ve fizik muayeneyi içermelidir. Tanı ve etiyolojinin belirlenmesi için hormonal değerlendirme ve görüntüleme gereklidir. SPP tanısında önemli bir yöntem olan lüteinize edici hormon salgılatıcı hormon (LHRH) uyarı testi karmaşık ve zaman alıcı olduğundan genel pediatri polikliniklerinde yapılamamaktadır. Çoğu durumda klinik özellikler, poliklinik şartlarında bakılan luteinizan hormon(LH) sonuçlarıyla tutarsızdır. Bu nedenle tanı için güvenilir değildir. Bu çalışma genel pediatri polikliniklerine PP belirtileri ile başvuran hastalar arasında hangi hastaların gerçek PP olarak değerlendirilmesi gerektiğini saptamak amaçlı yapılmıştır.
Yöntem ve Gereç: Bu çalışmaya, 1 Ocak 2021-2022 tarihleri arasında genel pediatri polikliniğinden puberte prekoks düşünülerek pediatri endokrin polikliniğe yönlendirilen 100 hasta dahil edildi. Hastaların hikayesi, fizik muayene bulguları, hormonal değerleri, kemik yaşı ve pelvik ultrasonografi sonuçları değerlendirildi.
Sonuçlar: Çalışmaya alınan 100 hastanın 4’ü erkek 96’sı kızdı. Yaş ortalaması kızlarda 98.45±17.74 ay erkeklerde: 116±17.34 aydı.Genel pediatri başvuruları içerisinde 63 (%63) hastanın gonadotopinlerinin prepubertal olduğu tespit edildi. Bu gruptaki hastaların 33’ünün (%52,4) kemik yaşı ileriydi. Polikliniğimize başvurup KY ileriliği tespit edilen hastaların %49,2 sine (29 hasta) endokrin polikliniğinde PP tanısı konuldu. Bakılan bazal gonadotropinleri prepubertal sonuçlanmasına rağmen KY ileri olan 5 (%15,2) hasta endokrin poliklinikte puberte prekoks olarak değerlendirildi. Kemik yaşı (KY) ileri olarak değerlendirilen toplam hasta sayısı 59(%59) iken PP tanısı alan hastaların%80,6 sında KY ileriydi (p=0,02).
Kararlar: Kemik yaşı tayini, şüpheli PP olgularının tanısını öngörmede önemli bir parametredir. El bilek grafilerine erişim kolaylığı göz önünde bulundurulduğunda PP şüphesi halinde KY, başlangıç testi olarak kullanılabilir. Gonadotropinleri normal olup kemik yaşı ileri olan hastalarda PP olabileceği akılda tutulmalıdır. Hastalara bütüncül yaklaşılmalı, klinik şüphe halinde pediatri endokrin polikliniklere yönlendirilmelidir.
Anahtar Kelimeler: Puberte prekoks, Kemik yaşı, Gonadotropinler
|