Menopoz, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) tanımına göre “Ovaryum aktivitesinin yitirilmesi sonucunda menstürasyonun kalıcı olarak sonlanmasıdır’’. Dünya çapında ortalama menopoz yaşı 52 olarak bilinmektedir. Ülkemizde ise TNSA-2018 verileri doğrultusunda menopoza giren kadınların %45,1’i 48-49, %31,2’si 46-47 ve %15,9’u 44-45 yaş aralığında olduğu bildirilmiştir. Bu dönemde kadınlarda östrojen hormonunun azalmasıyla ilişkili olarak hormonal, fiziksel ve duygusal değişiklikler meydana gelmektedir. Buna bağlı olarak erken dönemde; sıcak basması, terleme, çarpıntı, baş ağrısı, uykusuzluk gibi vazomotor semptomlar, kas-kemik ağrıları, halsizlik, depresyon, dikkat kaybı, unutkanlık, libido azalması gibi rahatsızlıklar, vajinal atrofi ve üriner problemleri geç dönemde ise osteoporoz, kardiyovasküler hastalıklar ve kanserin görülme oranlarında artış gözlendiği bilinmektedir. Bu derlemede amaç menapoz döneminde kanıt temelli güncel yaklaşımlarını açıklamak ve son gelişmeleri literatür doğrultusunda incelemektir. Kadınlar menopoz semptomlarını yönetmede kanıt temelli yaklaşımlardan olan Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi (TAT) yöntemlerine başvurmaktadırlar. Kadınların yaşam ve diyet değişiklikleri, fitoterapi, yoga, akupunktur ve daha birçok farklı TAT yöntem kullanımının menopoz dönemindeki problemleri en aza indirgeme ya da tamamen ortadan kaldırmada etkili olduğu belirtilmektedir. Kadınların yaşam kalitesinin korunması ve sürdürülmesi en önemli hedeflerden biridir. Bu hedefe ulaşmada sağlık profesyonellerinden ebelere büyük sorumluluklar düşmektedir. Ebeler menapoz döneminde kadınlarda kullanılan bu yaklaşımlar hakkında bilgi sahibi olmalı ve kadının yaşam kalitesini en üst düzeye çıkarmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Menapoz, Kadın, Güncel Yaklaşım, Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp
|
