GİRİŞ: Polikistik over sendromu (PKOS), birçok genetik ve çevresel etmenin etkili olduğu endokrin bozukluktur. PKOS reprodüktif dönemdeki kadınların %7-15’ sinde görülmektedir. Kısa dönemde; menstrüel disfonksiyon, hirsutizm, alopesi, akne; uzun dönemde ise metabolik sendrom, tip 2 DM (diabetes mellitus), insülin direnci, kardiovasküler hastalık, dislipidemi, obezite, obstrüktif uyku apnesi, depresyon, infertilite, gebelik kaybı ve endometrial neoplaziler gibi birbiriyle ilişkili ciddi morbiditelere yol açabilir.
AMAÇ: Bu derleme, PKOS’da kanıta dayalı uygulamaları literatür doğrultusunda incelemek amacıyla yapılmıştır.
BULGULAR: Polikistik over sendromunun değerlendirilmesi ve yönetimi için 2018’de National Health and Medical Research Council tarafından bir çalışma yapılmıştır. Bu çalışmaya göre PKOS tanı kriterleri 3 başlıkta incelenmiştir. Birincisi düzensiz sikulus, ikinci hiperandrojenizm, üçüncü ise sadece düzensiz siklus veya sadece hiperandrojenizmin bulunması olarak belirlenmiştir. Tedavi hedefleri hiperandrojenizmin kontrol edilmesi, menstrüel disfonksiyonun düzeltilmesi ve fertilitenin sağlanması şeklinde sıralanabilir. PKOS'da yumurtlama indüksiyonu için ilk tedavi, vücut bileşimini (BMI, vücut ağırlığı ve bel kalça oranı), hiperandrojenizm ve insülin rezistansını iyileştirmeyi amaçlayan yaşam tarzı müdahalesini içerir. Tartışmalı olsa da, yaşam biçimi modifikasyonuna metformin eklendiğinde daha iyi vücut ağırlığı kontrolü bildirilmiştir. Yaşam tarzı değişikliği hipokalorik diyet ve fiziksel egzersizden oluşur. Psikolojik destek de büyük önem taşır. Bariatrik cerrahi, BMI ≥ 40 kg / m2 veya ≥ 35 kg / m2 eşlik eden komorbiditeleri olan ve başarısız olan kadınlarda düşünülebilir.
SONUÇ: PKOS'un değerlendirilmesi ve yönetimi için uluslararası bir kanıta dayalı kılavuzun geliştirilmesi, PKOS'un psikolojik, metabolik ve üreme özelliklerinin ele alınması, kanıta dayalı bakımı sağlamak açısından önem taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler: Polikistik Over Sendromu, Kanıta Dayalı Uygulamalar, Hemşirelik
|
