Amaç: Araştırma doğuma hazırlık sınıflarında verilen emzirme eğitimini alan ve almayan primipar gebelerde prenatal emzirme öz-yeterliliğinin belirlenmesi amacıyla yapıldı.
Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan araştırma, İç Anadolu’da bir devlet hastanesi gebe polikliniğinde takipli primipar gebelerle Nisan-Haziran 2019 arasında yapıldı. Yapılan analiz sonrasında %80 güç ve α= 0.05 olarak alındığında her bir grup için minimum örneklem büyüklüğü 50 olarak hesaplandı. Doğuma hazırlık sınıflarına başvuran gebeler çalışma (n=50) ve başvurmayan gebeler kontrol (n=50) grubunu oluşturdu. Wells ve ark. Tarafından (2006), prenatal dönemdeki gebelerin emzirme öz-yeterlilik algılarının belirlenmesi amacıyla geliştirilen ve Türkçe Geçerlilik ve güvenilirliği Aydın ve Pasinlioğlu (2016) tarafından yapılan Prenatal Emzirme Öz-Yeterlilik Ölçeği-PEÖYÖ ve araştırmacılar tarafından geliştirilen anket formu kullanıldı. Gerekli etik onay ve kurum izinleri alındı.
Bulgular: gebelerin %77.6’sının 20-34 yaş aralığında olduğu, %36.4’ünün yüksek öğretim düzeyinde eğitim aldığı, %10.3’ünün eşi ile akraba olduğu, %14’ünün geniş ailede yaşadığı, %28.0’inin gebeliğinin planlı olmadığı belirlendi. Gebelerin %90.7’si emzirme ile ilgili sorun yaşamayacağını düşünürken, %57.2’si 2 saatte bir bebeğin emzirilmesi gerektiğini biliyordu. Katılımcıların %67.3’ü bebeğin iki yaşına kadar emzirilmesi gerektiğini ve yeterli emmeyen bebeğin huzursuzlanacağını ve ağlayacağını ifade ederken (%57), %25.2’si bunu nasıl anlayacağını bilmiyordu. Emzirirken memeyi nasıl kavramaları gerektiğini göstermelerini istendiğinde %20.6’sının uygulaması yanlıştı. Gebelerin %7.5’i çevresinde emzirme konusunda kendini destekleyecek kimsenin olmadığını ifade etti. Eğitim alan gebelerde emzirme öz-yeterlilik puan ortalamalarının ve algısının daha yüksek olduğunu belirlendi.
Sonuç ve öneriler: Araştırma verilerine dayanarak doğuma hazırlık sınıflarında verilen emzirme eğitiminin gebelerin emzirme öz-yeterlilik algısını geliştirmede etkili olduğu görülmektedir. Gebenin antenatal dönemde emzirme öz-yeterliliğini geliştirecek nitelikte eğitimlerin verilmesi, ebe ve hemşireler tarafından desteklenmesi önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Emzirme Öz-Yeterlilik Algısı, Emzirme Başarısı, Antenatal Eğitim, Ebe/Hemşire Desteği
|
