Postpatum dönem anne, bebek ve aile sağlığının sürdürülmesi ve yaşam kalitesinin artırılması için önem verilmesi gereken bir dönemdir. Bu dönemde anneler fiziksel, sosyal ve emosyonel değişiklikler yaşamakta, hem kendilerinin hem de bebeklerinin bakımında birçok sorunla karşılaşmaktadır. Bu problemler enfeksiyon, ağrı, anksiyete, stres, yorgunluk, uykusuzluk, depresyon ve emzirme ile ilgili problemlerdir. Bu sorunlar zamanında tespit edilmediğinde kronikleşerek hem annelerin yaşam kalitelerini hem de emzirmeyi olumsuz etkileyerek yenidoğanın anne sütü ile besleme durumunu ve yenidoğanın gelişimini olumsuz etkilemektedir.
Amaç: Bu derlemenin amacı refleksolojinin postpartum dönemde görülen semptomlar üzerine etkilerini inceleyen deneysel araştırmaların sistematik analizini yapmaktır.
Yöntem: Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses statement: PRISMA (2009) sistematik derleme yöntemiyle Cochraine, Pubmed, Medline, ScienceDirect, Scopus, Google scholar veri tabanları incelenerek oluşturulan derlemeye 2000-2021 yılları arasında yapılan deneysel araştırmalardan özet ve full texti bulunan deneysel araştırmalar dahil edilmiştir. Literatür taraması sonucunda dahil etme kriterlerine uyan toplam 23 araştırmaya ulaşılmıştır. Tarama İngilizce ve Türkçe dilinde 21 anahtar sözcük kullanılarak gerçekleştirilmiştir.
Bulgular: İncelenen değişkenler açısından yapılan deneysel araştırma sayısı oldukça az sayıdadır. Doğumsonu erken dönemde refleksolojinin ağrı, anksiyete, stres, yorgunluk ve depresyonu azaltmada, uyku kalitesini artırmada oldukça etkili olduğu, laktasyonu ve fizyolojik parametreleri olumlu etkilediği, annelerde sütün ilk gelme zamanını kısalttığı belirlenmiştir. Annelerde rahatlama ve gevşeme sağlayarak emzirmenin daha etkili sürdürülmesini kolaylaştırdığı, anne bebek etkileşimi ve uyumunu güçlendirdiği belirlenmiştir.
Sonuç: Postpartum erken ve geç dönemde görülen semptomlar üzerine refleksolojinin etkilerini belirleyen daha fazla randomize kontrollü deneysel araştırmalara ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler: Postpartum Dönem, Refleksoloji, Kanıta Dayalı Uygulama, Sistematik Derleme.
|
