Amaç: Bu araştırma, Türkiye’de çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliği alanında yapılan kuram ve modele dayalı yüksek lisans ve doktora tezlerinin bibliyometrik analiz yöntemiyle incelenmesini amaçlamaktadır. Yöntem: Araştırma verileri Türkiye Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi veri tabanı kullanılarak çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliği alanında yapılan kuram ve modele dayalı tüm tezler, 11-18 Mart 2023 tarihleri arasında “kuram veya model ve hemşire” anahtar kelimeleri kullanılarak taranmıştır. Bulgular: Veri tabanında yapılan tarama sonucunda 155 lisansüstü teze ulaşılmıştır. Bu tezlerin 15’i çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliği alanında yapılmış olup bulgular bu veri kullanılarak analiz edilmiştir. Tezlerin %93.33’ü doktora düzeyindeyken, %6.67’si yüksek lisans düzeyinde yapılmıştır. Tezlerin %60.00’ı deneysel, %26.66’sı yarı deneysel, %6.67’si tanımlayıcı ve %6.67’si karma yöntem araştırma türüdür. Örneklem grupları incelendiğinde %60.00’ının çocuklarla, %20.00’ının çocuk ve ailesi ile ve %13.33’ünün hemşirelerle ve %6.67’sinin ebeveynlerle yapıldığı görülmüştür. Tezlerde en sık Orem Öz Bakım Modelinin ve Sağlığı Geliştirme Modelinin kullanıldığı ve doktora tezlerinde model ya da kuram kullanımında son yıllarda artış olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliği alanında kuram ve model kullanımına yönelik çok çeşitli lisansüstü tez çalışmalarının yapıldığı, bu çalışmaların 2013 yılından itibaren sayısının arttığı saptanmıştır. Türkiye’deki kuram ve model temelli tezler çoğunlukla doktora düzeyinde ve deneysel tipte olsa da çocuk sağlığı hemşireliği uygulamalarının ve bilimsel literatürün model ve kuram temelli çalışmalarla geliştirilmeye ihtiyacı vardır. ORCID NO: 0000-0002-4419-5044
Anahtar Kelimeler: Bibliyometrik Analiz, Çocuk, Hemşirelik, Kuram, Model
|
