Giriş ve Amaç: Bağlanma, intrauterin dönemden başlayan ve hayat boyu devam eden anne ve babadan oluşan bakım veren kişilerin arasındaki ilişkiyi tanımlayan bir kavramdır. Anne-bebek ve baba-bebek bağlanması çeşitli faktörlerden etkilenir. Toplum sağlığını ve bireylerin sosyal ilişkilerini etkileyen bağlanmanın, hemşireler tarafından etkin bir şekilde sürdürülmesinin sağlanması, ebeveynlerin desteklenmesi oldukça önemlidir. Bu araştırma, Türkiye’de hemşireler tarafından maternal ve paternal bağlanmada hemşirelik girişiminin etkisi üzerine yapılan çalışmaları değerlendirmeye yönelik lisansüstü hemşirelik tezlerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu araştırma retrospektif tanımlayıcı tipte literatür araştırmasıdır. Bu araştırm da Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanına kayıtlı 2004-2022 yılları arasında hemşirelik alanında yapılan maternal ve paternal bağlanmada hemşirelik girişiminin etkisinin araştırıldığı tezler incelendi. Tarama yapılırken “maternal bağlanma”,“paternal bağlanma” ve “hemşirelik anahtar kelimeleri kullanıldı. Tarama sonucunda 43 teze ulaşılmıştır. Tezlerin 6’sı hemşirelik çalışması olmadığı ve 32’si de tanımlayıcı tipte çalışma olduğu için çalışmaya dahil edilmemiştir. Böylece araştırma 5 tez üzerinden yürütülmüştür. Elde edilen tezler yalnızca doktora tezleri olup kronolojik sıraya göre değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde sayısal değerlendirmeler kullanıldı ve tezlerin yayın yılı, tezlerin amacı, tezlerin tasarımı, tezlerde kullanılan ölçekler, örneklem sayısı ve tezlerin sonuçları özetlendi. Retrospektif tanımlayıcı tipte bu literatür araştırmasının etik kurul raporu bulunmamaktadır.
Bulgular: Tezlerin tamamı doktora tezleridir. Tezlerde doğumda müzik dinletilmesinin ve doğum sonu dönemde erken ten tene temasın, doğum sonu dönemde verilen sağlıklı ve anomalili bebek bakımı eğitiminin, doğum sonu dönemde yoga uygulamasının etkisi değerlendirilmiştir.
Sonuç: Son 5 yıl içerisinde maternal bağlanmaya yönelik yapılan lisansüstü tez çalışmalarının arttığı ve uygulanan girişimlerin maternal bağlanma üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Paternal bağlanmayı konu alan daha fazla çalışmalara yer verilmesi gerektiği önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Maternal Bağlanma, Paternal Bağlanma, Hemşirelik
|
