Bu çalışmada, Türkiye'de yenidoğanın cilt bakımında nemlendiricilerin kullanımı ile ilgili hemşirelik alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın evrenini 15-26 Ekim 2022 tarihleri arasında “cilt”, “cilt bakımı”, “yenidoğan”, “nemlendirici” anahtar sözcükleri kullanılarak “Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi” veri tabanında taranan çalışmalar oluşturmuştur. İncelemede 2000-2022 tarih aralığında hemşirelik anabilim dallarında yapılan ve yenidoğanın cilt bakımında nemlendirici kullanımının randomize kontrollü deneysel ya da yarı deneysel türde gerçekleştirilen yüksek lisans ve doktora tezlerinin tümü seçilmiştir. Bu tezlerden araştırma kriterlerini karşılayan iki yüksek lisans tezi çalışma kapsamına alınmıştır. Verilerin analizinde tezlerin türü, yılı, amacı, örneklem özellikleri ve büyüklüğü, veri toplama araçları, yöntemi ve sonuçları özetlenmiştir. Araştırmaya dâhil edilen tezlerin tamamının yüksek lisans tezi olduğu, 2018 ve 2022 yılında, Hemşirelik ana bilim dalında yapıldığı, örneklem grubunu preterm bebeklerin oluşturduğu, randomize kontrollü deneysel çalışmada üç grup, yarı deneysel çalışmada iki grup karşılaştırılmasının yapıldığı, nemlendirici olarak ayçiçek yağı, likit vazelin ve hindistan cevizi yağı kullandıkları belirlenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre ayçiçek yağı ve hindistan cevizi yağının cilt bakımında önerildiği, cildin özellikle nem düzeyini arttırmada hindistan cevizi yağının daha etkili olduğu gösterilmiştir. Yenidoğanın cilt bakımında nemlendiricilerin kullanımı ile ilgili hemşirelik alanında yapılan çalışmalar oldukça yetersizdir. Bu kapsamda, kanıta dayalı daha fazla randomize kontrollü deneysel çalışmaların yapılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: hemşirelik, yenidoğan, cilt bakımı, nemlendiriciler, tez
|
