Sağlık hizmetlerinde kalite sisteminin ana unsurlarından biri olan “Sağlıkta Kalite Standartları” hem hastanelerde oluşturduğu katma değer hem de hasta ve çalışan güvenliği boyutuyla sağladığı faydalar itibariyle önemli bir standart set olarak karşımıza çıkmaktadır. Doğum hizmetleri kapsamında takip edilen kalite indikatörleri; Sezaryen Oranı, Düşük Riske Sahip İlk Doğum Yapan Kadınlarda Sezaryen Oranı, Sezaryen Sonrası Derin Ven Trombozu Profilaksisinin Uygulanma Oranı, Enstürümanlı Vajinal Doğumlarda Obstetrik Travma Oranı, Enstürümansız Vajinal Doğumlarda Obstetrik Travma Oranı ve Güvenli Doğum Kontrol Listesi Kullanım Oranı’dır. Doğum fizyolojik bir olaydır, çoğunlukla normal yolla gerçekleşebilir. Sezaryen ancak “Tıbbi Endikasyon”un varlığında yapılır. Sağlık Bakanlığı tarafından 2007 yılından itibaren ülke genelinde kamu, üniversite ve özel sağlık kuruluşlarındaki tüm doğumlara ait veriler izlenmektedir. Sezaryen oranı, sezaryen ile yapılan doğumların izlenmesi amacıyla geliştirilmiş bir ölçüm aracıdır. Sezaryen oranı indikatörünün çıkış noktası, hasta güvenliği ve hasta odaklılıktır. Dünya Sağlık Örgütü, sezaryen oranlarının %10-15’ten fazla olmasının uygun olmadığı konusunda tavsiyede bulunmuştur. Sezaryenin optimal oranı tartışılmaya devam edilse de, gelişmiş ülkelerde yüksek sezaryen oranlarının maternal riskleri arttırabileceği, ileriki gebelikler için olumsuz etkileri olduğu ve sağlık hizmetleri açısından da ek maliyetlere neden olduğu konusundaki düşüncelerden dolayı bu oranı azaltmak amaçlanmaktadır. Ülkemizde, primer sezaryenin tüm doğumlar içindeki payı 2017’de 25,7’dir. 2011 yılından itibaren, sürece baktığımızda devlet ve üniversitede primer sezaryen oranları azalırken, özelde artmaktadır. Sağlık Bakanlığı, 2008 yılından itibaren hastane doğumlarını artırmak, sezaryen oranlarını düşürmek ve anne sağlığını korumak amacıyla ülke genelinde kamu, üniversite ve özel sağlık kuruluşlarında doğumun yöntemlerine göre dağılımı, sezaryen oranları ve sezaryenlerin tıbbi gerekçelerine göre dağılımını izlemektedir.
Anahtar Kelimeler: Sezaryen oranı, Kalite İndikatörleri, Üreme sağlığı
|
