Amaç: Sırtüstü pozisyon, yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde sıklıkla kullanılan bir pozisyondur. Ancak son yıllarda bazı dezavantajları nedeniyle sağlık profesyonelleri preterm bebeklerin beslenmesinde emzirme pozisyonuna benzeyen yan yatar pozisyonunun kullanılmasını önermektedir. Mevcut sistematik derlemeyle birlikte, preterm bebeklerin beslenmesinde kullanılan bu iki pozisyonun preterm bebeklerin yaşam bulgularına ve beslenme performansına etkilerinin incelenmesi ve tartışılması amaçlanmıştır.
Yöntem: PubMed, CINAHL, Science Direct ve PsycINFO veri tabanlarında “preterm, premature, feed, position, vital signs, feeding performance” anahtar kelimeleri kullanılarak tarama yapılmıştır. Sonuç olarak, 86 adet çalışma bulunmuştur. Ancak elde edilen bu çalışmalar, dahil etme (deneysel, yarı deneysel ve randomize kontrollü araştırmalar ve tam metine erişilebilen) ve hariç tutma (duplikasyon makaleler ve tanımlanamayan makaleler) gibi kriterlerden sonra, 2007-2018 yılları arasında 5 adet çalışma bulunmuştur. Sistematik derleme için PRİZMA kontrol listesinden yararlanılmıştır.
Bulgular: Toplam 5 araştırma makalesi, yan yatar pozisyonun diğer pozisyonlara kıyasla preterm bebeklerin yaşam bulguları ve beslenme performansı üzerine etkisini incelemiştir. Bu çalışmalardan, üç araştırma makalesinde yan yatar pozisyonun diğer pozisyonlara kıyasla beslenme sırasında fizyolojik stabilizasyonu sağlamada daha etkili olduğu ve bu sayede beslenme performansının olumlu etkilendiği, ancak diğer iki araştırmada pozisyonlar arasında fizyolojik stabilizasyon ve beslenme performansında istatistiksel bir farklılığın olmadığı bildirilmiştir. Bu iki araştırma makalesinde pozisyonlar arasında incelenen özellikler açısından anlamlı farklılık olmamakla birlikte yan yatar pozisyonun daha olumlu etkisinin olduğu; bu sonucun örneklem büyüklüğünün küçük olmasından kaynaklanabileceği belirtilmiştir.
Sonuç: Genel olarak, yan yatar pozisyonun preterm bebeklerin yaşam bulguları ve beslenme performansı üzerine olumlu etkisinin olduğu sonucuna varılabilir. Bu bağlamda mevcut derleme çalışmasının, preterm bebekler için beslenme pozisyonu uygulamalarına ilişkin araştırma alanlarına katkıda bulunabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Preterm, Beslenme, Beslenme Performansı, Yaşam Bulguları
|
