Tütün kullanýmý, dünyanýn karþýlaþtýðý en büyük halk saðlýðý sorunlarýndan biridir ve dünyada yýlda yaklaþýk 8 milyondan fazla insaný öldürmektedir. Bu ölümlerin yaklaþýk 1,2 milyonu sigara içmeyenlerin pasif olarak dumana maruz kalmasýnýn sonucudur. Ayrýca, her yýl 65 bin çocuk ölümünün ikinci el sigaraya maruz kalmakla iliþkilendirilebilen hastalýklardan kaynaklandýðý belirtilmektedir.
Covid-19 pandemisi hayatýn pek çok alanýnda olduðu gibi tütün kullaným alýþkanlýklarýný da etkilemiþtir. Yeni Koronavirüs Hastalýðý riskinde artýþ nedeniyle ebeveynlerin bir kýsmý tütün baðýmlýlýðýndan kurtulma eðilimine girerken bir kýsmý karantina ve evde kalma süreçlerinde tütün kullanýmýný artýrmýþlardýr. Evlerde geçirilen zamanýn artmasý ile ev içi kapalý ortamlarda tüketilen tütün ürünleri hem baðýmlýlarýn tüketimini hem de birlikte yaþayan aile bireylerinin pasif tütün dumanýna maruz kalýmýný artabilir. Pasif içicilik, bebeklerde ve çocuklarda þiddetli astým ataklarýna, solunum yolu / kulak enfeksiyonlarýna ve ani bebek ölümü sendromu dahil olmak üzere çok sayýda saðlýk sorununa neden olmaktadýr. Yine çocuk ve gençlerin tütün ürünü kullanan ebeveynlerini izleme, tanýk olma olasýlýklarý da artacaktýr. Türkiye’de COVID-19 tedbir sürecinde sigara kullaným oranlarýnda artýþ/azalýþa yönelik herhangi bir veri bulunmamakta ancak toplumun farkýndalýðýný artýrmaya yönelik pek çok medya çalýþmasý yapýlmaktadýr. Farkýndalýk bilincinin arttýrýlmasý ile kullaným oranlarýnda azalma olmasý beklenmektedir. Tütün kullanýmý ve pasif etkilenim sorununun tespitine yönelik bilimsel araþtýrmalar, dumansýz politikalarýn uygulanmasýnda, alýnacak önlemlerin toplumsal olarak kabul edilebilirliðinin artýrýlmasýnda ve ebeveynlerin saðlýklý davranýþ deðiþikliklerini kazanmasýnda etkili olabilir ve çocuk saðlýðýnýn korunmasýna fayda saðlayabilir. Bu derlemenin amacý bilimsel bilgilere dayanarak COVID-19 salgýnýnýn ebeveynlerin tütün kullaným alýþkanlýklarýný nasýl etkilediði ile ilgili geliþmeleri deðerlendirmektir.
Anahtar Kelimeler: Tütün Kullanýmý, COVÝD-19, Pasif Ýçicilik, Ebeveyn
|
