Perinatoloji hemþireliði; kadýn, fetüs, yenidoðan ve ailesinin prenatal dönemden baþlayarak gebelik, doðum ve doðum sonrasýna iliþkin oluþacak olay ve durumlara adapte olabilmesi, herhangi bir risk durumunda gereken bakýmýn ve eðitimin profesyonel hemþirelik bakýmý çerçevesinde karþýlanmasýný saðlayan alt uzmanlýk alanýdýr.
Dünyada bazý ülkelerde perinatoloji alanýnda uzman olmak için lisansüstü ve doktora programlarý dýþýnda sertifikasyon programlarý da bir seçenek olabilmektedir. Amerika’da Amerikan Hemþireler Derneði (ANA) ve Amerikan Hemþireler Derneði Akredistasyon Merkezi (ANCC), Kanada’da ise Kanada Hemþireler Derneði tarafýndan Perinatal Hemþire Sertifikasý verilmektedir. Amerika, Kanada ve Kolombiya gibi ülkelerde perinatoloji hemþireliði alanýnda lisansüstü programlar bulunmaktadýr. Ayný zamanda Amerika, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde ise bu alanda uzmanlýk için sertifika programlarý mevcuttur. Amerika ve Kanada’da Perinatoloji hemþireliði alanýnda uzman veya klinik hemþiresi olabilmek için lisanstan sonra deneyim ve alana özgü lisansüstü programýný bitirme þartý bulunmaktadýr. Alanda uzmanlaþan hemþirenin alana özgü sertifika sahibi olmasý gerekmektedir.
Ülkemizde 2011’de kadýn saðlýðý hemþireliði rol ve sorumluklarý açýklanmasýna raðmen perinatoloji hemþireliði alanýna yer verilmemiþtir. Ayrýca perinatoloji hemþireliði adýnda lisansüstü veya doktora programlarý bulunmamaktadýr. Bazý üniversitelerde Doðum ve Kadýn Hastalýklarý Hemþireliði dalýnda lisansüstü ve doktora programlarý bulunmakta ve eðitim içeriðinde perinatal hemþireliðe yer verilmektedir. Ayrýca Türkiye’de perinatoloji hemþireliðine özgü sertifika programlarý da mevcut deðildir.
Sonuç ve öneriler: Dünyada bazý ülkelerde perinatoloji hemþireliði adý altýnda uzman olmak için lisansüstü, doktora ve sertifika programlarý bulunuyorken Türkiye’de perinatoloji hemþireliðine özgü lisans, lisansüstüü eðitim veya özgü sertifika programlarý mevcut deðildir. Bu kapsamda perinatoloji hemþireliði alanýnda lisansüstü ve doktora programlarýnýn saðlanmasý bununla birlikte sertifika programlarýnýn süreklilik arz ederek yürütülmesi, perinatoloji hemþireliðinde uzmanlaþma olanaðýnýn saðlanmasý açýsýndan önerilmektedir. ORCID NO: 0009-0003-6158-3860
Anahtar Kelimeler: Dünya, Hemþirelik Perinatal, Perinatoloji, Türkiye,
|
