Tarihin her döneminde özel gereksinimli bireyler (ÖGB), toplum içerisinde çok çeþitli güçlüklerle karþýlaþmýþlardýr. Kökleri toplumun derinliklerinde yer alan “normal ve normal olmayan” anlayýþý, onlarýn dýþlanma sürecinde önde gelen nedenlerden biridir. ÖGB’in içinde bulunduklarý ruhsal durum, onlarýn kendilerine bakýþ açýlarýný ve toplumla iliþkilerini önemli ölçüde etkilemekte; suçlama, aþaðýlýk duygusu, öfke, inkar gibi duygular yaþamasýna neden olmaktadýr. Özel gereksinimli kadýnlar “engelli” ve “kadýn” olmanýn güçlüklerini bir arada yaþamaktadýr. Bunun yanýnda fiziksel sýnýrlýlýklar, ekonomik problemler, eðitim yetersizliði, týbbi bakým ve rehabilitasyona iliþkin hizmet yetersizlikleri ve ÖGB’e yönelik tutum ve davranýþlardan dolayý da saðlýklarý olumsuz etkilenmektedir. Özellikle fiziksel yetersizliði olan kadýnlar çoðu zaman gereksinim duyduklarý saðlýk bakým hizmetlerine ulaþamamaktadýr. Üreme saðlýðý sorunlarý olarak cinsellikte, aile planlamasý yöntem kullanýmýnda, üreme siklusunda, menstrual hijyen davranýþýnda, cinsel yolla bulaþan hastalýklardan korunmada ve ebeveynliðe uyumda sorun yaþamaktadýrlar. Ayný zamanda fiziksel yetersizliði olan kadýnlarýn cinsellik ve çocuk sahibi olmalarýna yönelik ön yargýlar beraberinde birçok olumsuzluðu da getirmektedir. Çocuk sahibi olma, ebeveynlik ve annelik duygularýný tatma isteyen her kadýnýn hakkýdýr. Saðlýk personelleri özel gereksinimli kadýnlarýn özellikle üreme saðlýðý sorunlarýný görmezden gelebilmektedir. Bu görmezden gelmenin en önemli nedeni konuyla ilgili yeterli bilgi sahibi olunmamasýdýr. Bu yüzden fiziksel yetersizliði olan anne adaylarý doðum öncesi, doðum ve doðum sonrasý dönemlerde çeþitli sorunlarla karþýlaþmaktadýrlar ve ne bekledikleri ne de gerekli hizmeti alabilmektedirler. Tüm hastalarýn bakýmýnda etik ve profesyonel mesleki sorumluluklarý olan hemþireler fiziksel yetersizliði olan kadýnlarýn bakýmýnda da bütüncül yaklaþýmý amaçlamalý ve gebelik ve annelik üzerine gereksinim duyduklarý saðlýk bakým hizmetlerinin giderilmesinde gereken desteði ve danýþmanlýðý saðlamalýdýr. Fiziksel yetersizliði olan anne adaylarýnýn doðum öncesi, doðum ve doðum sonrasý dönemlerde birçok sorun ile karþýlaþmaktadýr. Karþýlaþtýklarý sorunlarýn çözümünde önemli rolleri olan hemþirelerin ve diðer saðlýk profesyonellerinin fiziksel yetersizliði olan kadýnlarýn üreme saðlýðý ve ebeveynliðe hazýrlamaya yönelik eðitilmesi oldukça önemlidir. Anne olma isteði olan her kadýnýn bu konuda gerekli desteði alabilmesi ve saðlýklý bir þekilde çocuðunu büyütebilmesi konusunda desteklenmesi saðlýk çalýþanlarýnýn öncelikli sorumluluðudur.
Anahtar Kelimeler: Özel gereksinimli birey, ebeveyn, gebelik, fiziksel yetersizlik, hemþire
|
