Maternal özellikler, plasental fonksiyonun ve dolayýsýyla fetal büyümenin belirlenmesinde güçlü bir konumdadýr. Bu özellikler arasýnda yetersiz beslenme, yaþ, sosyo-ekonomik durum, eðitim, stres, inflamasyon, anemi gibi durumlar bulunmaktadýr. Bebeklik ve çocukluk döneminde bu özelliklerin kusurlarýnda dolayý gebelik öncesi ve sýrasýnda düþük doðum aðýrlýðý, boy kýsalýðý, obezite, kardiyometabolik hastalýklar, vitamin-mineral eksiklikleri ve/veya eksiklikleri gibi birçok saðlýk sorunu görülebilmektedir. Örneðin, obez annelerden doðan yenidoðanlarda obezite riski yükselmekte olup gebelikte baþlatýlan yaþam tarzý müdahalesinin fetüsün aþýrý büyümesini azaltmadýðý konusunda giderek artan bir fikir birliði vardýr. Bununla birlikte, küresel saðlýk önceliklerinden bir diðeri çocuklukta bodurluðun azaltýlmasýdýr. Bugüne kadar, gebelikte annenin beslenme durumunu iyileþtirmeye yönelik yapýlan müdahaleler, doðum boyunun uzamasýna neden olurken doðum sonrasý büyümede yalnýzca ýlýmlý derecede etkili olmaktadýr. Bu nedenle, gebelik sýrasýnda (ilk trimesterden sonra) baþlanan bir yaþam tarzý müdahalesi, neonatal metabolik saðlýðý iyileþtirmek için çok geç olabilmektedir. Gebelik öncesi dönemde baþlayan müdahaleler, fetüs saðlýðý üzerinde daha büyük bir etkiye sahip olabilir. Annenin gebelik kalmadan önceki aðýrlýðý ve beden kitle indeksi, annenin mevcut beslenme durumunu ve fetal büyüme için mevcut rezervleri yansýtýr. Maternal beslenme durumu ise plasental geliþimi, enerji daðýlýmýný ve fetal genlerin epigenetik yeniden þekillenmesini etkilemektedir. Tüm bunlardan yola çýkarak bu çalýþma hem saðlýklý bir gebelik dönemi hem saðlýklý bir fetüs geliþimi hem de saðlýklý bir yenidoðan yaþamý için beslenmenin önemine iþaret edebilmek amacýyla ele alýnmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Gebelik Öncesi Beslenme, Gebelikte Beslenme, Yaþam Tarzý Deðiþikliði
|
