Konuþma, dilin sözlü üretimi iken dil, iletiþimin kavramsal olarak iþlenmesidir. Dil, alýcý dili ve bilgi, duygu, düþünce ve fikirleri aktarma yeteneði olan ifade edici dili içerir. Gecikmiþ konuþma anlama ve konuþma yeteneðinin geliþiminin doðru, ancak normal kabul edilenden daha yavaþ olduðu durumlarý ifade eder, dil ve konuþma bozukluklarý, konuþma veya dil yeteneðinin normal geliþim olarak beklenenden saptýðý durumlarý ifade eder. Dil bozukluklarý, biçim (fonoloji, morfoloji, sözdizimi), içerik (anlambilim) ve dilin iletiþimdeki iþlevini veya herhangi bir kombinasyonunu içerebilir. Konuþma bozukluklarý, baþkalarýyla iletiþim kurmak için gerekli olan belirli sözcükleri veya sesleri oluþturmada veya akýcýlýkta güçlük yaþamayý ifade eder. Dil ve konuþma bozukluklarý tek baþýna veya birlikte olabilir. Dil veya konuþma gecikmesi olan okul çaðýndaki çocuklar, okuma ve yazma güçlükleri de dahil olmak üzere, öðrenme ve okuryazarlýk engelleri açýsýndan yüksek risk altýnda olabilir. Bu tür koþullara sahip çocuklar, yetiþkinliðe kadar sürebilen davranýþ ve psikososyal uyum açýsýndan daha yüksek risk altýnda olabilir. Çocuklarýn dil konuþma geliþimleri doðal dil öðrenme yeteneklerine, ayný zamanda öðrendiði diðer becerilere, gün içerisinde iþittiðini ne kadar konuþabildiðine söylem ve davranýþlarýna aldýðý tepkilere baðlýdýr. Ebeveynler çocuklarýnýn probleminin gecikmiþ konuþma mý yoksa dil ve/veya konuþma bozukluðu mu olduðunu bazý ipuçlarýný takip ederek ve dil konuþma bozukluklarý uzmanlarýyla görüþerek ayýrt edebilirler. Bu baðlamda ebeveynlerin çocuklarda konuþma ve dil için geliþimsel kilometre taþlarý konusunda bilgi sahibi olmasý erken müdahale açýsýndan önem taþýr. Bu derlemenin amacý dil ve konuþma problemlerine doðru yaklaþým için doðru tanýlamanýn önemini vurgulamaktýr.
Anahtar Kelimeler: geçikmiþ konuþma, dil ve konuþma bozukluklarý, ebeveyn eðitimi
|
