Keywords:

Giriş ve Amaç: Son yıllarda yapılan çalışmalar, geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarının kullanımının tüm dünyada giderek arttığını, tıbbi, ekonomik ve sosyal yönden önem kazandığını göstermektedir. Çocuklarda da geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarının kullanımının oldukça yaygın olduğu, kullanılma sıklığının %13-83 arasında değiştiği bildirilmektedir. Araştırma, gelişimsel yetersizliği olan çocukların ebeveynlerinin kullandıkları geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları, bu uygulamaları kullanma sıklığı ve kullanmayı etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırma kesitsel ve ilişkisel türde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemini gelişimsel yetersizliği olup Düzce Özel Eğitim ve Mesleki Eğitim Merkezlerinde öğrenim gören 390 öğrencinin ebeveyni oluşturmuştur. Araştırmanın verileri «Kişisel Bilgi Formu» ve «Ebeveynlerin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Kullanımını Değerlendirme Formu» ile toplanmıştır. Bulgular: Çalışmada ebeveynlerin %77,2’sinin geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarından en az birisini kullandığı ve en yüksek oranda kullanan grubun otizm spektrum bozukluğu (%88,5) ve serebral palsy (%100) olduğu belirlenmiştir. En sık kullanılan uygulamaların özel diyet ve multivitaminlerden oluşan biyolojik temelli terapiler, masaj ve egzersizin yapıldığı manipülatif ve vücut temelli uygulamalar ile dua okutma, muska taşıma ve hocaya gitme gibi zihin-beden müdahaleleri olduğu bulunmuştur. Ayrıca homeopati/ akupunktur/ayurveda gibi alternatif tıbbi yöntemler ve reiki/tai/chi/yoga/kinezyoloji/ neurofeedback egzersizleri gibi enerji terapi yöntemlerinin hiç kullanılmadığı belirlenmiştir. Sonuç: Çalışmanın sonuçları gelişimsel yetersizliği olan çocukların ebeveynlerinin geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarını oldukça sık kullandığını göstermektedir. Bu doğrultuda, sağlık profesyonellerinin geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarının yararları, yan etkileri, uygulama yöntemleri ve kontrendikasyonları konusunda bilgili ve dikkatli olmaları önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Çocuk, Çocuk Sağlığı, Ebeveyn, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları, Gelişimsel Yetersizlik, Hemşirelik