Ergen ve genç yetiþkin bireylerde psikiyatrik tanýya sahip olma ve ilaç kullanma oranlarýnýn son yýllarda artmýþ olmasý ve anksiyete, depresyon, stres gibi psikolojik belirtilerin yaygýn olarak gözlenmesi bu belirtilerle iliþkili olabilecek deðiþkenlerin araþtýrýlmasýný önemli hale getirmektedir. Psikolojik belirtileri yoðun bir þekilde yaþamak genç bireylerin kiþisel ve sosyal uyumlarýný bozmakta, kiþilerarasý iliþkilerini, akademik veya mesleki iþlevselliklerini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu araþtýrmanýn amacý üniversiteye devam eden genç yetiþkinlerin psikolojik belirti düzeylerini cinsiyet, sosyo-ekonomik düzey, sigara ve alkol kullanýmý, ruhsal bir rahatsýzlýða sahip olma, ilaç kullanýmý gibi çeþitli demografik deðiþkenler açýsýndan incelemektir. Bu çalýþma, nicel araþtýrma yaklaþýmýnýn iliþkisel tarama ve nedensel karþýlaþtýrma yöntemine dayalý olarak gerçekleþtirilmiþtir. Veri toplama aracý olarak Demografik Bilgi Formu ve Kýsa Semptom Envanteri kullanýlmýþtýr. Veriler 2014 yýlýnda Karadeniz Teknik Üniversite’nde öðrenim görmekte olan öðrencilerden toplanmýþtýr. Katýlýmcýlar araþtýrmaya gönüllü olarak katýlmýþtýr. Araþtýrmanýn çalýþma grubu 554 katýlýmcýdan [Kadýn= 365 (%65.9), Erkek=189 (%34.1), Yaþ Ort.= 19.74, Yaþ aralýðý= 18-25] oluþmaktadýr. Örneklem grubunda psikiyatrik bozukluðu olanlarýn oraný %12.3, psikiyatrik ilaç kullananlarýn oraný %7.8, psikolojik yardým alanlarýn oraný %10.1 ve kronik hastalýðý olanlarýn oraný ise %8.8'dir. Cinsiyete dayalý yapýlan karþýlaþtýrmalar sonucunda erkeklerin psikolojik belirti puan ortalamalarý (Ort.=53.14) kadýnlarýn puan ortalamalarýndan (Ort.= 47.50) anlamlý derecede yüksek çýkmýþtýr (t= -2.043, p<.05). Ayrýca erkeklerin anksiyete (t=-2.122, p<.05), olumsuz benlik (t=-3.183, p<.01) ve hostilite (t=-3.906, p<.001) puan ortalamalarý da kadýnlardan anlamlý düzeyde yüksek çýkmýþtýr. Sigara (%16.8) ve alkol (%9.6) kullananlarýn psikolojik belirti düzeyleri ve anksiyete, depresyon, olumsuz benlik, somatizasyon ve hostilite puan ortalamalarý sigara ve alkol kullanmayanlardan anlamlý düzeyde yüksek çýkmýþtýr (p<.01). Psikiyatrik tanýsý olanlarýn (t=6.289, p<.01), psikiyatrik ilaç kullananlarýn (t=2.619, p<.01), kronik hastalýðý olanlarýn (t=2.364, p<.05) ve psikolojik yardým alanlarýn (t=2.364, p<.05) psikolojik belirti puan ortalamalarý anlamlý düzeyde daha yüksektir. Psikolojik belirti düzeyiyle akademik baþarý arasýnda ise negatif yönde anlamlý bir iliþi bulunmuþtur (r= -.10, p<.05). Sosyo-ekonomik düzeye dayalý yapýlan karþýlaþtýrmalar sonucunda katýlýmcýlarýn depresyon puan ortalamalarý arasýnda anlamlý farklýlýk bulunmuþtur (F(2, 547)= 3.286, p<.05). Düþük sosyo-ekonomik düzeye sahip bireylerin depresyon puan ortalamalarý (Ort.=16.66) yüksek sosyo-ekonomik düzeye sahip olanlarýnkinden (Ort.= 9.94) anlamlý derecede daha yüksektir. Bu araþtýrma sonucunda genç yetiþkin bireylerin psikolojik belirti düzeyleri ve iliþkili demografik deðiþkenlere iliþkin bulgular ortaya konmuþtur.
Anahtar Kelimeler: Psikolojik belirtiler, cinsiyet, sigara, alkol, sed
|
