Göç kapsamlý ve köklü bir deðiþime sahiptir ve insanlýðýn bütün dönemlerinde var olan ekonomik, sosyal ve politik olarak etkileyen bir olaydýr. Bütün insanlýðýn hayatý boyunca doðal felaketler, savaþlar ve terör gibi olaylar insanlarý bulunduklarý yerleþim yerinden baþka yere göç ederek mülteci durumuna gelmelerine sebep olmuþtur. Göçmen kavramý ekonomik ve refah düzeyini yükseltmek için göç eden kiþiler için kullanýlýrken, mülteci daha çok bulunduðu bölgede korku ve baský sebebiyle vatandaþý olduðu ülkeden çýkýp baþka ülkeye yerleþmeye çalýþan ve kabul edilen kiþilere denmektedir. Toplumu sosyal, ekonomik, kültürel olarak etkileyen, birçok olumsuzluðu içinde barýndýran bu süreç en çok çocuklarý etkilemektedir. Birleþmiþ Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliði Türkiye Temsilciliði (UNHCR) tarafýndan yayýnlanan istatistiklere göre, önceki yýllara benzer olarak 2018 yýlýnda 4 milyona yakýn mülteciyi barýndýrmasýyla da dünyanýn en büyük mülteci nüfusunu aðýrlamaya devam etmiþtir. Mülteciler arasýnda en yüksek orana (%91) sahip yabancýlar Suriyeliler’dir. Türkiye’deki toplam mültecilerin yaklaþýk %50’si Ýstanbul, Gaziantep, Hatay ve Þanlýurfa’da kayýtlýdýr. Mültecilerin 1 milyon 737 bin 502’sini (%47) 0-18 yaþ arasý çocuklar oluþturuyor. 0-18 yaþ arasý çocuklar ve kadýnlarýn toplam sayýsý 2 milyon 596 bin 643 kiþidir(%70). Birleþmiþ Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliði (UNHCR) raporuna göre mültecilerin %51’ini çocuklar oluþturmaktadýr. Son yýllarda Türkiye’de yeni doðan Suriyeli bebek sayýsýnýn yaklaþýk 150.000 olduðu belirtilmiþtir ve bu bebeklerin saðlýk bakýmýndan yararlanma düzeyi oldukça yetersizdir. Büyümekte olan bu çocuklar göç deneyimiyle birlikte saðlýk hizmetlerine ulaþamadýklarý için saðlýk durumlarý risk altýna girmektedir. Çocuk ve Haklarýný Koruma Platformu’nun (ÇHKP) yaptýklarý bir araþtýrmada; Türkiye’de ki Suriyeli mülteci çocuklarýn temel sorunlarýna baktýklarýnda; % 46’sýnýn eðitim, %16’sýnýn açlýk, %7’sinin barýnma, %7’sinin saðlýk gibi sorunlarý olduðu belirtilmiþtir. Çocuklar saðlýk sorunlarýnýn yanýnda okula gidememe erken yaþta temel ihtiyaçlarýný karþýlayabilmek için çalýþmak zorunda kalma gibi sorunlarla da mücadele etmektedirler. Göçmen çocuklarýn saðlýðýnýn deðerlendirilmesinde, çocuklarýn almýþ olduklarý özel sosyal destekler, diðer çocuklarla ve büyükleriyle olan iliþkileri ve içinde yaþamýþ olduðu çevre çocuðun saðlýk durumunu etkileyen önemli faktörlerdir. Bu çocuklara saðlýk hizmeti veren halk saðlýðý hemþireleri, savunmasýz ve birçok saðlýk riskiyle karþý karþýya olan bu çocuklarýn tedavilerini en iyi þekilde yapmak adýna bu risk faktörlerini tespit etmeli, tanýmalý ve ortadan kaldýrmaya yönelik tedavi uygulamalýdýrlar. Bu derlemenin amacý göçmen ve mülteci çocuklarýn yaþadýðý saðlýk sorunlarýnýn incelenmesidir.
Anahtar Kelimeler: Göç, Göçmen, Mülteci, Çocuk saðlýðý.
|
