Yüksek enerji veren abur cubur yiyeceklerle beslenme vücutta yað daðýlýmýný olumsuz etkileyerek risk yaratabilmekte; bel/ boy oraný, bel çevresi, bel/ kalça oraný kronik hastalýklar için kardiometabolik risk göstergeleri olarak deðerlendirilmektedir. Abur cubur tüketimiyle (AbC) iliþkili az sayýda çalýþma bulunmasý nedeniyle toplumda farkýndalýk yaratabilecek öðrenci hemþirelere dönük yapýlan çalýþmada, AbC, fizik aktivite ve vücut kompozisyonu özellikleri deðerlendirilmiþtir. Bir üniversitede 350 hemþirelik fakültesi öðrencisinin katýlýmýyla 01.11.2018- 20.03.2019 tarihlerinde yürütülen kesitsel çalýþmanýn verileri tanýtýcý özellikler ve Uluslararasý Fizik Aktivite Anketi ile “þekerli, tuzlu, fast food yiyecekler, gazlý içecekler ”den oluþan AbC grubu yiyeceklerin tüketim sýklýklarý ile miktarlarýnýn çarpýlmasýyla elde edilen AbC indeks puanlarýnýn deðerlendirilmesiyle elde edilmiþ, istatistik paket programý ile ANOVA, Ki-kare, T test kullanýlarak çözümlenmiþtir. Etik onay ve kurum izni alýnmýþtýr. Öðrencilerin yaþ ortalamasý 20.68± 2.00 yýldýr , %58.6’sý kadýndýr, %18.3’ü fazla kilolu, %4.7’si obezdir. Kadýnlarda orta ve yüksek þiddette aktivite yapanlar (%49.3), erkeklerden fazladýr (%40.3) (p<0.01). Bel çevresi %19.4’ünde, bel/ kalça oraný %9.4’ünde, bel boy oraný %22’sinde kardiyometabolik yönden risk oluþturmaktadýr. AbC erkeklerde daha yüksektir, hipertansiyonla iliþkisizdir. Tuzlu, þekerli, fast food yiyecek tüketimi yönünden cinsiyetlere göre farklýlýk yokken, gazlý içecek tüketimi erkeklerde yüksektir. Sigara kullanan erkeklerde AbC ve þekerli yiyecek tüketimi ile gazlý içecek tüketimi içmeyenlere göre yüksektir. Erkeklerden BKI 18.5’in altýnda olanlarda, yetersiz meyve tüketenlerde AbC ve gazlý içecek tüketimi daha fazladýr. Günlük önerilenin üzerinde tuz tüketimi her iki cinsiyette artmýþ AbC ile iliþkilidir. (p<0.01). Sonuç olarak hemþirelik öðrencileri arasýnda AbC düþük düzeyde olsa da özellikle erkeklerde risk oluþturmaktadýr. Öðrencilere ücretsiz yemek saðlanmasý ile ilgili temel korunma önlemlerinin alýnmasý önerilir.
Anahtar Kelimeler: Abur cubur tüketimi, Fizik aktivite, Hipertansiyon, Vücut kompozisyonu, Hemþirelik öðrencileri.
|
