Cinsel saðlýk kiþinin zihinsel, duygusal, sosyal ve entelektüel yönlerinin bir bütünüdür. Bireyin partneri ile iliþkisi, iletiþimi, uyumu cinselliði ve hayat kalitelerini etkileyen önemli alanlardan biridir bu açýdan cinsellik hemþirelik bakým alanlarýnýn önemli kýsmýný kapsamaktadýr. Cinsellik hakkýnda konuþmaya baþlamak hem hemþireler hem de danýþanlar açýsýndan zordur. Bu yüzden hemþirelere ve cinsel danýþmanlýk veren meslek gruplarýna yardýmcý olabilecek bazý modeller oluþturulmuþtur. Bu modeller cinselliðin etkili bir þekilde deðerlendirilmesinde yol gösterici kaynaklardýr. BETTER modeli, saðlýk profesyonellerinin onkoloji danýþanlarýndan cinsel anamnez alma ve cinselliði deðerlendirmek için geliþtirilmiþ bir modeldir. BETTER modelinin kullanýldýðý birçok çalýþma mevcuttur. Ýnfertil kadýnlarda cinsel iþlev bozukluðu üzerindeki etkisinin incelendiði bir çalýþmada deney grubundaki kadýnlarýn cinsel haz seviyelerinin arttýðý, orgazm, cinsel iliþki sýrasýnda yaþanan aðrý ve cinsel saðlýk ile ilgili ölçek puanlarýnýn iyi anlamda düzeldiði bildirilmiþtir. Cinsel danýþmanlýkta kullanýlan diðer model ise PLISSIT modeli’dir. PLISSIT modeli Annon tarafýndan 1976 yýlýnda geliþtirilmiþ, 2006 yýlýnda Taylor ve Davis tarafýndan tekrar düzenlenmiþtir. Bu modelde danýþanýn cinsel hayatý ile ilgili paylaþýmda bulunarak, cinsel hayatýndaki bakým gereksinimlerinin giderilmesi amaçlanmýþtýr. Bu model hastaya sorulacak açýk uçlu sorularý içermektedir. PLISSIT modeli dört aþamadan oluþmuþtur. BETTER modeli ve PLISSIT modeli cinselliði deðerlendirmek, cinsellikle ilgili mitleri düzeltmek, danýþanýn bilgi eksikliði olan konularda eðitim vermek ve bu eðitim sürecinin sonunda danýþanýn öðrendiklerini uygulamaya geçirebilmesini amaçlar.Hemþireler cinsel danýþmanlýk verirken danýþanýn rahat konuþabileceði bir ortam oluþturmalý,hasta mahremiyetine özen göstermelidir.Danýþan ile terapötik iletiþim kurmak seanslarýn devamlýlýðý açýsýndan önem teþkil etmektedir. ORCID NO: 0000-0002-3658-3768
Anahtar Kelimeler: BETTER modeli, Cinsellik, Cinsel danýþmanlýk, Hemþirelik, PLISSIT modeli
|
