| |
Bu çalýþmanýn amacý, internetten saðlýk ile ilgili konularda arama yapan gebelerin saðlýk okuryazarlýðý ve siberkondri düzeylerini belirlemektir.
Tanýmlayýcý ve kesitsel tipte bir çalýþma, Saðlýk Bakanlýðý Ýstanbul Þiþli Hamidiye Etfal Hastanesi’nde Ocak-Mart 2019 tarihleri arasýnda hastanenin gebe polikliniðine rutin kontroller için gelen ve gebe eðitim sýnýfýna devam eden gebelerde yapýlmýþtýr. Çalýþmanýn evrenini, veri toplama tarihlerinde hastaneye baþvuran tüm gebeler (yaklaþýk 250 gebe) oluþturmuþtur. Çalýþmanýn örneklemini gebe sýnýfýna devam eden 53 gebe ile, gebe sýnýfýna devam etmeyip hastaneye rutin kontroller için gelen 53 gebe olmak üzere toplam 106 gebe oluþturmuþtur. Çalýþmaya katýlmayý kabul eden, internetten saðlýk ile ilgili konularda arama yapan, Türkçe konuþup anlaþabilen, gebeliðinde ve bebeðinde risk olmayan tüm gebeler çalýþmaya dâhil edilmiþtir. Veriler, Tanýmlayýcý Veri Toplama Formu, E-saðlýk Okuryazarlýðý Ölçeði ve Siberkondri Ciddiyet Ölçeði Kýsa Formu (SCÖ-15) kullanýlmýþtýr. Veri toplama iþlemi öncesinde gerekli izinler alýnmýþtýr. Elde edilen veriler SPSS programý kullanýlarak analiz edilmiþ, sayý yüzdelik hesaplamalarý, t testi ve pearson korelasyon analizi kullanýlmýþtýr.
Gebelerin %55,7’si 29 yaþ ve üzeri yaþ grubunda, %70,8’i lise ve üzeri mezunu, %69,8’i çalýþmamaktadýr. Gebelerin %89,6’sý gelir durumunun orta ve üzeri düzeyde olduðunu, %62,3’ü ilk gebeliði olduðunu ve %82,1’i 28 hafta ve üzeri gebelik haftasýnda olduðunu belirtmiþtir. Gebelerin %92,5’i gebeliklerinin planlý olduðunu, %58,5’i kendisini olumlu hissettiðini ve %62,3’ü gebeliði süresince 1-10 kez doktor kontrolüne gitmiþtir. Gebelerin %22,6’sý 1 yýldan az süredir internet kullandýðýný, %57,5’i günde 1 saatten az süre internetten saðlýkla ilgili araþtýrma yaptýðýný, %32,1’i internetten gebelik ile ilgili konularý araþtýrdýðýný ve %65,1’i internetteki bilgilerin doðruluðu konusunda kararsýz olduðunu belirtmiþtir. Gebelerin %62,3’ü internetten edindiði bilgilere göre bazen karar aldýðýný, %81,1’i internetten arama yapmanýn bazen bilgi ihtiyacýný giderdiðini, %64,2’si saðlýkla ilgili konularda internetten arama yapmayý bazen tavsiye ettiklerini, %15,1’i ise internetten edindiði bilgileri hiçbir zaman saðlýk çalýþanlarý ile paylaþmadýðýný ifade etmiþtir. Gebelerin %19,8’i internetten arama yaptýktan sonra daha stresli olduðunu ifade ederken, %45,3’ü deðiþiklik olmadýðýný belirtmiþtir.
Doðuma hazýrlýk sýnýfýna devam eden gebelerin E-saðlýk Okuryazarlýðý Ölçeði puan ortalamasý 30,62±5,08 iken; doðuma hazýrlýk sýnýfýna devam etmeyen gebelerin puan ortalamasý 26,39±7,66 olarak bulunmuþtur ve aralarýndaki farkýn istatistiksel olarak anlamlý olduðu belirlenmiþtir (p<0,05). Doðuma hazýrlýk sýnýfýna devam eden gebelerin, e-saðlýk okuryazarlýðýnýn daha yüksek olduðu saptanmýþtýr. Gebelerin doðuma hazýrlýk sýnýfýna devam etme durumlarý ile Siberkondri Ciddiyet Ölçeði puan ortalamasý arasýnda istatistiksel olarak anlamlý farklýlýk saptanmamýþtýr (p>0,05).
Gebelerin ölçek puan ortalamalarý arasýnda pozitif yönde ve orta düzeyde iliþki saptanmýþtýr (p<0,05). Saðlýk okuryazarlýðý düzeyi arttýkça, siberkondri düzeyinin de arttýðý belirlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Saðlýk E-Okuryazarlýðý, Siberkondri Ciddiyet, Gebe
|
