Jinekolojik kanserler dünyada yaygýn olarak görülen kanser türlerindendir. Dünyada kadýnlarýn %6,5’i serviks kanseri tanýsý, %4,5’i de uterus korpusu tanýsý almýþtýr. Türkiye’de ise kadýnlarýn %9,8’inde uterus korpusu, %6,1’inde over kanseri ve %4,0’ýnda serviks kanseri görülmüþtür. Jinekolojik kanserler kadýnlarýn fizyolojik, psikolojik, üreme ve cinsel saðlýðýný etkileyerek saðlýk sorunlarý yaþamasýna sebep olmakta ve yaþam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle taramalarýn yapýlmasý, kanserin erken teþhis edilmesinde önemlidir. Kadýnlarýn kanser taramalarýný yaptýrmasý ile hastalýða özgü belirti vermeden önce hastalýðýn saptanmasý mümkün hale gelmiþtir. Jinekolojik kanser taramalarýnda en sýk yapýlan tarama testleri Pap smear ve HPV DNA testidir. Yapýlan çalýþmalarda taramalardan özellikle PAP smear testinin serviks kanserinde ölüm oranlarýný azalttýðý görülmüþtür. PAP smear tarama testini hiç yaptýrmamak serviks kanserinin önlenmesine engel oluþturmuþtur. HPV DNA tarama testi ile kadýnlarda servikal hücrelerdeki HPV enfeksiyonunun hangi virüs çeþidine ait olduðu saptanmaktadýr. Yapýlan çalýþmalarda HPV DNA testinin servikal hücrelerdeki lezyonlarý tespit etmede duyarlý olduðu saptanmýþtýr. Tarama yöntemleri ile erken evrede kadýnlarýn hastalýðýný belirlemek hem kadýn hem de toplum açýsýndan çok önemlidir. Saðlýk çalýþanlarý toplumla ve bireyle iletiþim halinde olmasýndan dolayý kadýnlarý saðlýk konularý ve yapmasý gereken taramalar hakkýnda bilgilendirmelidir. Dolayýsýyla kadýnlar düzenli olarak kanser taramalarýný takip etmeli ve saðlýk çalýþanlarý kadýnlarý kanser taramalarý hakkýnda bilgilendirmelidir. Bu derlemenin amacý jinekolojik kanserler ve güncel tarama yöntemlerini ele almaktýr.
Anahtar Kelimeler: jinekolojik kanserler, taramalar, kadýn
|