Kadýnlarýn yaþamýndaki riskli dönemlerden biri de gebelik dönemidir. Gebelik süresince uðradýðý þiddet anne ve bebeðin saðlýðýný olumsuz etkileyen bir insan haklarý ihlalidir. Bu derlemenin amacý, kadýna yönelik þiddetin kadýn hayatýnýn en riskli dönemlerinden biri olan gebelik döneminde de devam etmesinin, anne ve bebek saðlýðýna olumsuz etkileri konusunda farkýndalýk yaratmaktýr. Kadýnlarýn eþleri ya da partnerlerinden gördükleri þiddet türleri fiziksel, psikolojik/duygusal/sözel, cinsel ve ekonomik þiddettir. Gebelikte þiddet sosyo ekonomik, kültürel, biyolojik ve çevresel faktörlerden etkilenmektedir. Þiddet kadýnýn gebe kalmasý ile baþlayabilmekte ya da mevcut olan þiddet durumu gebeliðin oluþmasý ile daha sýk yaþanabilmektedir. Dünya genelinde yapýlan çalýþmalarda gebelikte þiddet sýklýðýnýn %0,9 ile %49 arasýnda deðiþtiði görülmektedir.
Gebelikte þiddette maruz kalma durumu önemli bir kadýn saðlýðý sorunu olup, gebenin þiddete maruz kalmasý anne ya da bebeðin ölümü ile sonuçlanabilmektedir. Bu yüzden gebelerde þiddetin risk faktörü olarak rutin taranmasý önerilmektedir. Gebelik süresince fiziksel ve cinsel þiddetle karþýlaþanlarda birinci ve ikinci trimester kanamalarý, erken doðum, abortus, ölü doðum oraný artar. Birinci basamak saðlýk çalýþanlarý doðum öncesi ziyaretler yaparak þiddet gören gebe kadýnlarý saptamalý ve gerekli önlemleri almalýdýr. Saðlýk personelinin gebelerin eþleri yada partnerlerine, gebenin aldýðý þiddetli darbeler sonucu, plasentanýn yerinden erken ayrýlmasý, doðum öncesi kanama, fetusta kýrýklar, uterus, akciðer ya da dalakta rüptür, düþük doðum aðýrlýklý bebek, abortus, erken doðum, zihinsel ve fiziksel özürlü bebek doðmasý ve ya ölü doðum gibi gebelik komplikasyonlarý gibi olumsuz etkileri olduðu hakkýnda eðitim vererek kadýnýn karþýlaþabileceði bir þiddet durumunun önlenmesi saðlanmalýdýr.
Bir kadýnýn düzenli olarak saðlýk hizmetine eriþeceði tek dönemin gebe olduðu zaman olabilmesinden dolayý hemþireler ve ebeler, gebelerin eþ/partner þiddetine maruz kalma durumunu rutin olarak taramalýdýr. Ayrýca hemþire ve ebeler kadýnlara þiddete maruz kalma durumunda meydana gelebilecek yaralanma durumunun önlenmesi için kadýnlara eðitim vererek bilgilenmesini saðlamak ve þiddet görme durumunda hangi kurumlara baþvuru yapabileceði hakkýnda bilgi edinmesini saðlamalýdýr.
Anahtar Kelimeler: Kadýn, Gebelik, Þiddet
|