Amaç: Kanguru bakýmý anne ile bebek arasýnda etkileþimi saðlayan en önemli yöntemlerden biridir. Bu çalýþmada, kanguru bakýmýna iliþkin Türkiye’de yapýlan lisansüstü tezler incelenerek konu alanlarýnýn ve özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmýþtýr. Gereç-Yöntem: Sistematik derleme olan bu çalýþmada, YÖK Ulusal Tez Merkezi elektronik veri tabaný üzerinden 2000-2019 yýllarý arasýnda, “kanguru bakýmý, hemþirelik, ten tene temas” anahtar kelimeleri kullanýlarak taramalar yapýlmýþtýr. Bu doðrultuda yirmi dört lisansüstü tez çalýþmasý tespit edilmiþtir. Dâhil edilme kriterlerine uyan on dokuz tez incelenmiþtir. Tezlerin özetleri araþtýrmacý tarafýndan okunup, PRISMA-P 2015 kýlavuzu ile deðerlendirilmiþtir. Tez çalýþmalarýnýn sunulduðu özet tablosunda “yazar, çalýþma yýlý, çalýþmanýn yapýldýðý yer ve örneklem grubu, çalýþmanýn türü, çalýþmada kullanýlan veri toplama araçlarý ve çalýþma sonuçlarýna” yer verilmiþtir. Bulgular: Yapýlan lisansüstü tezlerin %84.2’sinin (16) yüksek lisans, %15.7’sinin (3) doktora tezi olduðu belirlenmiþtir. Tezlerin çoðunlukla randomize kontrollü ve yarý deneysel çalýþma olarak tasarlandýðý tespit edilmiþtir. Kanguru bakýmý en çok hemþirelik bilim dalýnda çalýþýlmýþtýr. Tezlerde kanguru bakýmýnýn maternal baðlanma, anne memnuniyeti, bebeðin yaþam bulgularý ve aðrý üzerindeki etkisi incelenmiþtir. Bunun yaný sýra iki tez çalýþmasýnda ise kanguru bakýmýnýn babalar ve bebekler arasýndaki etkileþim ve baðlanma düzeyine etkisi araþtýrýlmýþtýr. Sonuç: Kanguru bakýmýnýn hem anneler hem de yenidoðanlar üzerinde olumlu etki oluþturduðu, maternal baðlanmayý arttýrdýðý, bebeðin aðrý ve stresini azalttýðý sonucuna ulaþýlmýþtýr. Yapýlan incelemeler doðrultusunda kanguru bakýmýnýn yenidoðanlar üzerindeki geliþimsel ve davranýþsal etkilerinin belirlenmesi için daha geniþ örneklem gruplarýnda randomize kontrollü çalýþmalara gereksinim olduðu düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kanguru Bakýmý, Ten Tene Temas, Hemþirelik
|