Tütün ürünlerinin kullanýmý önemli bir toplum saðlýðý sorunu olmaya devam etmektedir. Ülkemizde tütünle mücadele dendiðinde akla ilk olarak sigarayla mücadele gelmektedir. Sigara gibi dumanlý ve dumansýz diðer tütün mamulleri de saðlýða zararlýdýr. Maraþ otu (Nicotiana rustika Linn) Türkiye’nin Güneydoðu ve Akdeniz bölgelerinde yetiþen bir tütün türüdür ve dumansýz tütün olarak adlandýrýlýr. Sigara halinde deðil, emilerek kullanýlmaktadýr. Sigaraya göre çok daha ucuzdur. Sigarayý býrakmak için maraþ otu kullanýmýna geçen kiþilerde bu kez de sýklýkla maraþ otu baðýmlýlýðý geliþmektedir. Saðlýða zararlý maddelerin kullanma davranýþý model alma ve sosyal öðrenmeyle oluþmaktadýr. Bu maddelerin denenmesi ve kullanýlmaya baþlanmasý açýsýndan en riskli dönem olarak bilinen ergenlik döneminde sýklýkla denenmekte, birçok gençte nikotin baðýmlýlýðý geliþmekte ve bu durum çoðu kez eriþkin hayatýn bir parçasý olmaya devam ederek birçok saðlýk sorununa neden olmaktadýr. Ayný zamanda, çocuk ve gençlerin bu maddeleri kullanan ebeveynlerini izleme, tanýk olma olasýlýklarý da artacaktýr. Bu çalýþmada Nicotiana rustica kullanýmýnýn çocuk ve ergen saðlýðý üzerine etkilerini araþtýran çalýþmalarýn incelenerek önemli bir toplum saðlýðý sorunu olan Maraþ otu kullanýmýna yönelik oluþturulacak koruyucu ve savunucu hemþirelik bakýmýna katký saðlanmasý amaçlanmýþtýr. Bu çalýþma için google akademik veri tabanýnda ‘maraþ otu’ Pubmed veri tabanýnda ‘maras powder’, kelimeleri kullanýlarak tarama yapýlmýþ ve konularý çocuk ve ergen saðlýðýný ilgilendirenler çalýþmalar derlemeye alýnmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Maraþ otu, dumansýz tütün, Nicotiana Rustica, çocuk ve ergen
|
