Otoimmün progesteron dermatiti, menstrüel siklusun luteal fazýnda üretilen progesterona reaksiyon olarak geliþen nadir görülen bir rahatsýzlýktýr. Döküntü deðiþik þekilde ortaya çýkabilmekte ve tanýsý zor konulmaktadýr. Cilt lezyonlarýnýn premenstrüel dönemde ortaya çýkmasý, intradermal progesteron testine pozitif yanýt ve ovulasyonun baskýlanmasý sonrasý þikayetlerin düzelmesi ile taný konulmaktadýr. Otoimmün progesteron dermatitinin sýklýðý tam olarak bilinmemektedir. Literatürde yalnýzca 200’e yakýn sayýda olgu bildirilmiþtir. Bu vaka sunumunda otoimmün progesteron dermatidi tanýsý konulan bir vaka tartýþýlmýþtýr. 35 yaþýnda G1P0 kadýn hastanýn son 6 aydýr her mensten 7-8 gün önce baþlayan ve mensten 2 gün sonra kaybolan sol iç uyluk bölgede 10-12 cm’lik maküler tarzda kýzarýk ve kaþýntýlý lezyon þikayeti mevcuttu. Tedavide oral anti histaminik ve topikal steroid verildi. Kýsmi gerileme izlenen hastanýn semptomlarý 3 menstrüel siklus boyunca, luteal faza uyan dönemde tekrar etmesi üzerine otoimmün progesteron dermatit ön tanýsý ile 50 mg/ml progesteron (Progestan amp Koçak Farma) ile salin kontrollü intradermal test (skin prick test) yapýlmasýna karar verildi. Test sonucu pozitif çýktý. Hastaya ovulasyon supresyonu amacý ile kombine oral kontraseptif verilmesi ile ilk siklustan sonra þikayetler kayboldu. Otoimmün progesteron dermatiti üreme çaðýnda endojen ya da ekzojen progestinlere baðlý olarak ortaya çýkan nadir bir rahatsýzlýktýr. Patogenezi tam olarak anlaþýlamamakla birlikte endojen progesterona reaksiyon olarak ortaya çýkan hipersensitivite reaksiyonu olduðu düþünülmektedir. Menarþ sonrasý, peripartum dönemde ya da herhangi bir zamanda ortaya çýkabilir, menopozdan sonra kaybolur. Tedavisi hastanýn yaþý ve fertilite isteðine baðlý olarak deðiþmekle birlikte ilk seçenek oral kontraseptif kullanýmýdýr. Bizim olgumuza oral kontraseptif baþlandý ve hasta ilaçtan fayda gördü. Premestrüel dönemde siklik olarak ortaya çýkan cilt lezyonu bulunan olgularda otoimmün progesterone dermatiti akýlda bulundurulmalýdýr.
Anahtar Kelimeler: otoimmün progesteron dermatiti, ovulasyon, progesteron
|