Öz: Polikistik over sendromu (PKOS) genellikle peripubertal dönemden itibaren kýsa ve uzun dönem riskleri ile kadýn hayatýný olumsuz yönde etkileyen, etiyolojisinde genetik ve çevresel faktörlerin rol aldýðý düþünülen hormonal bir bozukluktur. Hiperandrojenizm bulgularý, anovulasyon ve insülin direnci ile karakterize olan bu durum klinikte kendini menstürel düzensizlikler (oligomenore, amenore), hirsutism (aþýrý kýllanma), alopesi (saç dökülmesi), infertilite ve gebelik kayýplarý ile gösterir. Uzun dönemde ise psikososyal sorunlar, tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalýklar ve endometrium kanseri açýsýndan risk oluþturan bir durumdur. PKOS’u deneyimleyen kadýnlar ayrýca, obezite, hirsutizm, saç kaybý gibi bedensel etkilerini; duygusal çökkünlük, hayal kýrýklýðý, korku ve endiþe, içe dönük ve hoþnutsuzluk gibi zihinsel etkilerini; özgüven eksikliði, utanç ve utanç duygusu, aþaðýlanma ve akranlara karþý aþaðýlýk hissi, zayýflýk ve anormallik gibi duygusal etkilerini; düþük konsantrasyon, plan yapma ve sorun çözümünde yetersizlik gibi biliþsel etkilerini de deneyimleyebilmektedirler. PKOS’lu kadýnlarda fiziksel, fizyolojik ve psikolojik deðiþiklikler, bunlarýn sonuçlarý ve getirdiði sorunlar hayat kalitesinde azalma, kiþinin kendine olan güveninde azalma, evlilikte ve sosyal hayatta yargýlanmalar ve bozulmuþ seksüel fonksiyonlara da neden olmaktadýr. PKOS ayrýca, çeþitli nedenlerle ilgili olan kronik stres, depresyon, anksiyete ve azalmýþ benlik saygýsý gibi psikososyal problemlerle de iliþkilidir. Hormonal mekanizmanýn bozulmasý sonucu duygudurum bozukluklarý görülmekte ve bu sebepten dolayý insani iliþkiler etkilenmekte, sosyal çevre ile olan baðlar kopmakta ve bireyler yalnýzlaþmaktadýr. ORCID NO: 0000-0003-1904-5463
Anahtar Kelimeler: Kadýn, polikistik over, yaþam kalitesi, hemþirelik
|
