Bebeklerin kendilerini ifade edebilme dili “aðlama”dýr. Bazý bebekler yalnýzca gereksinimleri karþýlanana kadar aðlarken bazý bebekler gereksinimleri karþýlandýktan sonra da aðlamaya devam ederler. Sonuçta aileler ya da bebeðin bakýmýndan sorumlu kiþiler bebekleri susturmak ya da avutmak için sýklýkla sallamayý tercih ederler. Bebeði sallama toplumumuzda nesilden nesile aktarýlan kültürel bir uygulamadýr. Fakat bebeði susturmak ya da avutmak için kullanýlan “sallama”, ‘’sarsma’’, ‘’fýrlatma’’ hareketi, istenmeyen bazý ciddi sonuçlara yol açmaktadýr. Buna da “Sarsýlmýþ Bebek Sendromu” denilmektedir. Yapýlan araþtýrmalar, sarsýlan bebeklerin üçte birinin öldüðünü, kalan bebeklerin ise beyin kanamasý, felç, mental retardasyon, körlük, iþitme kaybý gibi ciddi hasarlara maruz kaldýðýný göstermektedir. Sarsýlmýþ Bebek Sendromuna baðlý hastaneye yatma masraflarýnýn çocuk baþýna 18.000-70.000 dolar arasýnda deðiþtiði, zihinsel saðlýk, geliþimsel saðlýk gibi hizmetlerin 5-10 milyon dolara mal olduðu belirtilmektedir. Ancak sarsýlmýþ bebek sendromunu önlemek mümkündür. Saðlýk personeline Sarsýlmýþ Bebek Sendromu tanýsýný koymaya ve önlemeye yönelik, ebeveynlere ya da bebeklerin bakýmýndan sorumlu kiþilere de bebeði sallamanýn olumsuz etkilerine ve önlemeye yönelik eðitim programlarýnýn düzenlenmesi etkili olacaktýr. Türkiye’de bununla ilgili ulusal bir veri toplama formu, raporlama sistemi bulunmamakta veya sarsýlmýþ bebek sendromuna özel önleme programý uygulanmamaktadýr. Türkiye için öncelikle saðlýk personeli bilgilendirilmeli ve önleme için multidisipliner bir yaklaþým ile eðitim kurumlarý, kolluk kuvvetler, sosyal hizmetler SBS önleme ve farkýndalýðý arttýrma konusunda etkin görev almalýdýr. Bu derlemenin amacý literatür incelemesi doðrultusunda sarsýlmýþ bebek sendromu, olumsuz etkileri ve buna yönelik alýnabilecek önlemlerin farkýndalýðýný saðlamaktýr.
Anahtar Kelimeler: Aðlama, Sarsýlmýþ Bebek Sendromu, Beyin Hasarý, Kafa Travmasý, Subdural Kanama, Retinal Kanama
|