Amaç: Çalýþmanýn amacý maternal veya fetal nedenlerden kaynaklý bir komplikasyon sonucu týbbi terminasyon uygulanan kadýnlara Swanson Bakým Kuramý’na göre geliþtirilen mobil destekli eðitimin etkinliðinin deðerlendirilmesidir.
Yöntem: Randomize kontrollü deneysel türdeki çalýþma Eskiþehir Osmangazi Üniversitesi Saðlýk, Uygulama ve Araþtýrma Hastanesi’nde Eylül 2021-Mayýs 2022 tarihleri arasýnda yürütüldü. Örneklemi ikinci trimesterde týbbi terminasyon uygulanan 50 kadýn (müdahale:25, kontrol:25) oluþturmuþtur. Kadýnlarýn tamamýna hastanenin rutin bakýmý uygulanýrken, müdahale grubuna Swanson Bakým Kuramý’na dayalý mobil destekli eðitim programý uygulandý. Bu süreçte hastanede yüzyüze üç görüþme, taburculuk sonrasý telefonla beþ görüþme olmak üzere toplam sekiz görüþme yapýldý. Taburculuk sonrasý mobil uygulama üzerinden etkileþim sürdürüldü. Veriler; Kiþisel Bilgi Formu, Perinatal Yas Ölçeði, Depresyon, Anksiyete, Stres Ölçeði, Baþ Etme ve Uyum Süreci Ölçeði ve Sayýsal Deðerlendirme Ölçeði kullanýlarak hastanede, 6-8.haftada, 12. haftada tekrarlý ölçümler yapýlarak toplandý. Verilerin analizi SPSS 26 paket programýnda yapýldý. Verilerin analizinde; yüzde, frekans, ki-kare testi, baðýmsýz örneklem t testi, baðýmlý gruplarda t testi, pearson korelasyon katsayýsý ve tekrarlý ölçümlerde varyans analizi kullanýldý.
Bulgular: Kadýnlarýn yaþ ortalamasý müdahale grubunda 29,40±5,34 kontrol grubunda 30,12±5,11’dir. Sosyodemografik ve obstetrik özellikler bakýmýndan müdahale ve kontrol grubunun benzer özelliklere sahiptir (p>0,05). Müdahale grubu ile kontrol grubu arasýnda perinatal yas, depresyon, anksiyete, stres, baþ etme ve uyum süreci ölçeklerinden alýnan son test puan ortalamalarýna göre istatistiksel olarak anlamlý bir farklýlýk saptanmýþtýr(p<0,05). Müdahale grubu ile kontrol grubu arasýnda kadýnlarýn doðum aðrýsý algýsý, hastanede kalýþ süresi ve yeni bir gebeliðe hazýr oluþluk düzeyi bakýmýndan istatistiksel olarak anlamlý bir farklýlýk saptanmýþtýr (p<0,05).
Sonuç: Swanson Bakým Kuramý’na dayalý mobil uygulama destekli eðitim programýnýn kadýnlarýn perinatal yas, depresyon, anksiyete ve stres düzeylerini azalttýðý, baþetme ve uyum düzeyini arttýrdýðý saptandý. Ayrýca doðum aðrý algýsý, hastanede kalýþ süresi, yeni bir gebeliðe hazýr oluþluk üzerinde olumlu etkisi vardýr. Bu nedenle týbbi terminasyon sürecinde Swanson Bakým Kuramý’na dayalý yapýlandýrýlmýþ bakým programlarýnýn rutin bakým sistemine entegre edilmesi ve izlem çalýþmalarýnýn yapýlmasý önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Týbbi Terminasyon, Swanson Bakým Kuramý, Depresyon, Anksiyete, Stres, Baþ Etme, Hemþirelik Bakýmý
|