Saðlýk hizmetlerinde kalite sisteminin ana unsurlarýndan biri olan “Saðlýkta Kalite Standartlarý” hem hastanelerde oluþturduðu katma deðer hem de hasta ve çalýþan güvenliði boyutuyla saðladýðý faydalar itibariyle önemli bir standart set olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Doðum hizmetleri kapsamýnda takip edilen kalite indikatörleri; Sezaryen Oraný, Düþük Riske Sahip Ýlk Doðum Yapan Kadýnlarda Sezaryen Oraný, Sezaryen Sonrasý Derin Ven Trombozu Profilaksisinin Uygulanma Oraný, Enstürümanlý Vajinal Doðumlarda Obstetrik Travma Oraný, Enstürümansýz Vajinal Doðumlarda Obstetrik Travma Oraný ve Güvenli Doðum Kontrol Listesi Kullaným Oraný’dýr. Doðum fizyolojik bir olaydýr, çoðunlukla normal yolla gerçekleþebilir. Sezaryen ancak “Týbbi Endikasyon”un varlýðýnda yapýlýr. Saðlýk Bakanlýðý tarafýndan 2007 yýlýndan itibaren ülke genelinde kamu, üniversite ve özel saðlýk kuruluþlarýndaki tüm doðumlara ait veriler izlenmektedir. Sezaryen oraný, sezaryen ile yapýlan doðumlarýn izlenmesi amacýyla geliþtirilmiþ bir ölçüm aracýdýr. Sezaryen oraný indikatörünün çýkýþ noktasý, hasta güvenliði ve hasta odaklýlýktýr. Dünya Saðlýk Örgütü, sezaryen oranlarýnýn %10-15’ten fazla olmasýnýn uygun olmadýðý konusunda tavsiyede bulunmuþtur. Sezaryenin optimal oraný tartýþýlmaya devam edilse de, geliþmiþ ülkelerde yüksek sezaryen oranlarýnýn maternal riskleri arttýrabileceði, ileriki gebelikler için olumsuz etkileri olduðu ve saðlýk hizmetleri açýsýndan da ek maliyetlere neden olduðu konusundaki düþüncelerden dolayý bu oraný azaltmak amaçlanmaktadýr. Ülkemizde, primer sezaryenin tüm doðumlar içindeki payý 2017’de 25,7’dir. 2011 yýlýndan itibaren, sürece baktýðýmýzda devlet ve üniversitede primer sezaryen oranlarý azalýrken, özelde artmaktadýr. Saðlýk Bakanlýðý, 2008 yýlýndan itibaren hastane doðumlarýný artýrmak, sezaryen oranlarýný düþürmek ve anne saðlýðýný korumak amacýyla ülke genelinde kamu, üniversite ve özel saðlýk kuruluþlarýnda doðumun yöntemlerine göre daðýlýmý, sezaryen oranlarý ve sezaryenlerin týbbi gerekçelerine göre daðýlýmýný izlemektedir.
Anahtar Kelimeler: Sezaryen oraný, Kalite Ýndikatörleri, Üreme saðlýðý
|