Amaç: Sýrtüstü pozisyon, yenidoðan yoðun bakým ünitelerinde sýklýkla kullanýlan bir pozisyondur. Ancak son yýllarda bazý dezavantajlarý nedeniyle saðlýk profesyonelleri preterm bebeklerin beslenmesinde emzirme pozisyonuna benzeyen yan yatar pozisyonunun kullanýlmasýný önermektedir. Mevcut sistematik derlemeyle birlikte, preterm bebeklerin beslenmesinde kullanýlan bu iki pozisyonun preterm bebeklerin yaþam bulgularýna ve beslenme performansýna etkilerinin incelenmesi ve tartýþýlmasý amaçlanmýþtýr.
Yöntem: PubMed, CINAHL, Science Direct ve PsycINFO veri tabanlarýnda “preterm, premature, feed, position, vital signs, feeding performance” anahtar kelimeleri kullanýlarak tarama yapýlmýþtýr. Sonuç olarak, 86 adet çalýþma bulunmuþtur. Ancak elde edilen bu çalýþmalar, dahil etme (deneysel, yarý deneysel ve randomize kontrollü araþtýrmalar ve tam metine eriþilebilen) ve hariç tutma (duplikasyon makaleler ve tanýmlanamayan makaleler) gibi kriterlerden sonra, 2007-2018 yýllarý arasýnda 5 adet çalýþma bulunmuþtur. Sistematik derleme için PRÝZMA kontrol listesinden yararlanýlmýþtýr.
Bulgular: Toplam 5 araþtýrma makalesi, yan yatar pozisyonun diðer pozisyonlara kýyasla preterm bebeklerin yaþam bulgularý ve beslenme performansý üzerine etkisini incelemiþtir. Bu çalýþmalardan, üç araþtýrma makalesinde yan yatar pozisyonun diðer pozisyonlara kýyasla beslenme sýrasýnda fizyolojik stabilizasyonu saðlamada daha etkili olduðu ve bu sayede beslenme performansýnýn olumlu etkilendiði, ancak diðer iki araþtýrmada pozisyonlar arasýnda fizyolojik stabilizasyon ve beslenme performansýnda istatistiksel bir farklýlýðýn olmadýðý bildirilmiþtir. Bu iki araþtýrma makalesinde pozisyonlar arasýnda incelenen özellikler açýsýndan anlamlý farklýlýk olmamakla birlikte yan yatar pozisyonun daha olumlu etkisinin olduðu; bu sonucun örneklem büyüklüðünün küçük olmasýndan kaynaklanabileceði belirtilmiþtir.
Sonuç: Genel olarak, yan yatar pozisyonun preterm bebeklerin yaþam bulgularý ve beslenme performansý üzerine olumlu etkisinin olduðu sonucuna varýlabilir. Bu baðlamda mevcut derleme çalýþmasýnýn, preterm bebekler için beslenme pozisyonu uygulamalarýna iliþkin araþtýrma alanlarýna katkýda bulunabileceði düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Preterm, Beslenme, Beslenme Performansý, Yaþam Bulgularý
|
