K vitamini FII, VII, IX, X gibi pýhtýlaþma faktörlerinin ve Protein C, S ve Z gibi antitrombotik faktörlerin aktif hale gelmesi için gerekli vitaminler grubudur. Yenidoðanlar için K vitamini hayati önem taþýr. K vitamini eksikliðine baðlý kanama her yaþta görülebilmesine karþýn bebeklerde daha yaygýn olmakla beraber ciddi mortalite ve morbidite nedenidir. Çünkü yenidoðanlarda K vitamini yetersizdir. Bunun birincil sebebi; K vitamininin plasentadan geçiþinin çok az olmasý buna baðlý olarak doðumda K vitamini deposunun az olmasýdýr. Ýkincil sebep; yenidoðan bebekte baðýrsakta bakteriyel K vitamini sentezi yok denecek kadar azdýr (steril baðýrsak).Diðer bir sebep ise anne sütünde K vitamini düzeyi de düþüktür. Bu sebeple doðumda K vitamini verilmeyen bebekler, K vitamini eksikliðine baðlý kanama (KVEK) (önceden bu hastalýðýn ismi yenidoðanýn hemorajik hastalýðý idi) olarak adlandýrýlan potansiyel ölümcül bir kanama bozukluðu riski taþýr. Sýklýðý %0.5-1 olarak bildirilmiþtir. Hastalýk erken, klasik ve geç olmak üzere 3 tipi vardýr. Klasik K vitamini eksikliði bunlarýn içinde en sýk görülen formudur. En sýk yaþamýn 2 – 7. günlerinde, sadece anne sütüyle beslenen, doðduktan sonra K vitamini verilmemiþ bebeklerde sýk görülür. En sýk gastrointestinal sistem kanamalarý olur. Erken dönem K vitamini eksikliði ise maternal ilaç kullanýmýna baðlý olarak Yaþamýn ilk 24 saatinde en sýk sefal hematomla ortaya çýkar. Geç dönem K vitamini eksikliði Sadece anne sütüyle beslenen bebeklerde, K vitamini verilmemiþ ya da oral tek doz verilmiþ bebeklerde ve K vitamini aldýðý halde eþlik eden hastalýklar nedeniyle malabsorpsiyonu olanlarda yaþamýn ilk 1 - 12 hafta arasýnda görülür. Mortalite oraný %20-50 ve Sýklýðý %0,004-0,01 dir. Ýntrakranial kanama en sýk görülen þeklidir. Yalnýzca anne sütüyle beslenen ve hiçbir risk faktörü olmayan bebeklerde K vitamini eksikliði geliþebilir. K vitamini eksikliðini takviye etmek için rutin olarak yenidoðanlara doðduktan hemen sonra K vitamini 1mg yapýlmasý gerekir. Hatta tam bir görüþ birliði bulunmamakla birlikte doðumda IM K vitamini sonrasý 12.haftaya kadar tekrarlayan oral doz verilebilir. KVEK büyük oranda önlenebilir bir hastalýktýr ve doðumun hemen sonrasýnda yapýlacak 1 mg K vitamini hayat kurtarýcýdýr.
Anahtar Kelimeler: K Vitamin Eksikliði, Kanama, Profilaksi
|
