Günümüzde yaþanan hýzlý teknolojik geliþmelerin hayatýn tüm alanýna yansýdýðý görülmekle birlikte bu teknolojinin yardýmcý üreme tekniklerinde kullanýlmasý ve gebelik yaþýnýn ileri yaþlara kaymasý sebebi ile gebelikte görülen kanser vakalarýnda artýþ yaþandýðý belirtilmektedir. Gebelikte fizyolojik olarak gerçekleþen hormonal deðiþimler sebebi ile var olan kanser maskelenebilmekte, teþhis ve tedaviye geç kalýnabilmektedir. Kanser türlerinden serviks kanseri ise diðerlerine göre kolay fark edilebilen kanser olarak görülmektedir. Kanserin geç teþhisi sað kalým ya da sekel olmadan sað kalýmý güçleþtirmektedir. Gebelikte kanserin erken teþhis edilmesi ve uygulanacak tedavi protokollerine erken karar verilmesi hem maternal hem de fetal saðlýðýn optimal düzeyde tutulmasý açýsýndan önemlidir. Uygulanacak olan tedavi ve bakým protokolleri kanserin tür ve evresine göre deðiþmekte, gebeliðin devam etmesi durumunda kanserin türünün doðumun þeklini etkileyen önemli etkenlerden biri olduðu kabul edilmektedir. Onkolojik tedavide öncelik maternal saðlýðýn korunmasý, fetal geliþimin saðlanarak canlý doðumun gerçekleþmesidir. Gebelikte onkolojik tedavilerden biri olarak uygulanan kemoterapinin birinci trimester sonrasý uygulama yapýldýðýnda, yüksek oranlarda canlý doðum elde edilebildiði tespit edilmiþtir. Gebelikte alýnan onkolojik tedavi ile birlikte fetusun doðum sonrasý dönemde çocukluk çaðý kanserlerine yakalanma olasýlýðýnýn artabileceði belirtilmektedir. Maternal ve fetal saðlýðýn korunmasý ve geliþtirilmesi adýna gebelikte yaþanan kanser vakalarýna iliþkin durumlarýn anlaþýlmasý ve bilinmesi bakým veren ebe ve hemþirelik hizmetleri adýna önemlidir. Bu derlemede gebelik sýrasýnda yaygýn olarak görülen kanserler, bu kanserlerin teþhis ve tedavi yöntemleri ve maternal-fetal saðlýða etkileri güncel bilgiler ýþýðýnda tartýþýlacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Gebelik, Kanser, Teþhis, Tedavi.
|