Çocuklarda solunum sistemi hastalýklarý, en sýk görülen saðlýk sorunlarý arasýnda yer almaktadýr. Bu hastalýklarýn tedavisinde en sýk kullanýlan yöntemlerden biri inhalasyon tedavisidir. Bu tedavi, ilaçlarýn doðrudan solunum yoluyla alýnmasýný saðlar ve bu sayede ilaçlar hedeflenen bölgeye daha etkili bir þekilde ulaþýr. Ýnhaler tedavilerin avantajlarý arasýnda noninvazif olmasý, daha düþük dozlarda etkili tedavi saðlayarak çoðu ilaç grubunda oral veya parenteral yolla ayný etkiyi göstermesi, yan etkilerinin daha az olmasý ve enjeksiyona baðlý aðrýya yol açmamasý sayýlabilir. Ancak bu tedavilerin uygulanmasýnda bazý güçlükler de bulunmaktadýr. Cihaz kaynaklý enfeksiyonlar, doz hatalarý, cihaz maliyetlerinin yüksek olmasý ve küçük yaþ grubu çocuklarýn uyum sorunlarý bu güçlüklerden bazýlarýdýr. Özellikle küçük çocuklarda tedavi uygulamalarýnýn gerçekleþtirilmesi, çocuðun iþbirliði yapma yeteneðine baðlý olarak zorlu olabilir. Tedavi esnasýnda çocuðun aðlamasý, tedavinin etkinliðini azaltan bir durum olmakla birlikte küçük çocuklarýn cihazlarý kullanma becerisinin yetersiz olmasý, ebeveynlerinin desteðini gerektirir.
Çocuklarda inhalasyon tedavisinin uygulanmasýnda, ebeveynlerin önemli rolleri bulunmaktadýr. Ebeveynlerin, doðru cihaz kullanýmý ve ilaç dozajý konularýnda eðitim almasý, çocuklarýnýn tedavilerini güvenli bir þekilde yönetmelerine yardýmcý olabilir. Piyasada çoðunlukla pediyatrik hazýr ilaç dozlarý bulunmadýðý için pediatrik ilaçlarda gereken dozun çocuðun yaþýna, vücut aðýrlýðýna ve/veya vücut yüzey alanýna göre hesaplanarak hazýrlanmasý gerekmektedir. Bu durum ilaç hatalarýnýn geliþme olasýlýðýný arttýrabilir. Ýnhaler ilaç kullanýmýndaki hatalarýn azaltýlmasýnda, özellikle çocuklarýn evde bakýmlarýndan ve ilaç uygulamalarýndan sorumlu olan annelerin bu konudaki bilgi ve davranýþlarý etkilidir. Ancak yapýlan çalýþmalarda annelerin inhalasyon tedavileri konusunda yetersiz bilgiye sahip olduklarý rapor edilmiþtir.
Akýlcý ilaç kullanýmý ile ilaçlarýn istenmeyen etkilerini azaltarak insan saðlýðýný etkileyen olumsuzluklarý engellemek mümkündür. Çocuklarda akýlcý ilaç uygulamalarýnda ebeveynlerin tutum ve davranýþlarý önemlidir. Annelerin hasta çocuklarýnýn bakýmýnda evde ilaçlarýnýn hazýrlanmasý ve uygulanmasýnda önemli rolleri bulunmaktadýr. Literatürde annelerin akýlcý ilaç kullanýmýna yönelik tutumlarýnýn deðerlendirildiði araþtýrma sonuçlarýna bakýldýðýnda, bu konuda yetersizliklerinin olduðu belirlenmiþtir. Annelerin akýlcý inhaler ilaç uygulamalarý konusunda doðru bilgi ve davranýþ kazanmasýnda hemþireler tarafýndan verilecek olan eðitim ve danýþmanlýk oldukça önemlidir. Pediyatri hemþirelerinin annelerin bilgi ve tutumlarýnýn iyileþtirilmesi amacýyla yapacaklarý eðitim ve danýþmanlýk uygulamalarý sayesinde toplum saðlýðýnýn korunmasý ve geliþtirilmesine katký sunulabilir. ORCID NO: 0000-0001-9815-2843
Anahtar Kelimeler: Anneler, Çocuklar, Akýlcý Ýlaç kullanýmý, Ýnhaler tedaviler
|
