Doðum, kadýnlarýn hayatýndaki en önemli ve unutulmaz olaylardan biridir ve doðum eylemi sýrasýnda kadýnlar saygýlý maternal/annelik bakým için saðlýk profesyonelleri tarafýndan desteklenmelidir. Her kadýn doðum eylemi sýrada saygýlý ve onurlu bir bakým görme hakkýna sahiptir. Yüksek gelirli ülkelerde saygýsýz ve istismar edici bakým ile daha az karþýlaþýlýrken cinsiyet eþitsizliðinin daha da derin olduðu orta ile düþük gelirli ülkelerde muhtemelen daha yaygýn ve aþikardýr. Dört ülkede yakýn zamanda yapýlan bir Dünya Saðlýk Örgütü çalýþmasý, kötü muamelenin doðumdan 30 dakika önce ve 15 dakika sonra daha yaygýn olduðunu tespit etmiþtir. Saygýsýz ve istismar edici bakýmý bir insan haklarý ihlali olarak kabul eden White Ribbon Alliance (2011), Saygýlý Annelik Bakýmýný teþvik etmek için küresel bir kampanya baþlatmýþtýr. White Ribbon Alliance, fiziksel istismar, rýzasýz bakým, gizli olmayan bakým, haysiyetsiz bakým, ayrýmcýlýk, bakýmdan vazgeçme ve saðlýk tesislerinde yetersiz kullanýmý dahil olmak üzere hak temelli bir yaklaþým kullanarak doðum sýrasýnda saygýlý annelik bakýmýnýn yedi alanýný tanýmlamýþtýr. DSÖ’ne (2018) göre saygýlý annelik bakýmý, kadýnlarýn haysiyetini, mahremiyetini korur, zarar ve kötü muameleden özgürlüðü saðlar ve doðum ve doðum sýrasýnda bilinçli seçim ve sürekli destek saðlar. Doðum sýrasýnda saygýsýz ve istismar edici bakým, anne saðlýðý üzerinde olumsuz fiziksel ve duygusal etkilere sahiptir. Bu tür bir bakým, düþük doðum memnuniyeti, komplikasyonlar ile iliþkilidir. Doðum sýrasýnda düþük kaliteli intrapartum bakým ve kadýnlar ile saðlýk hizmeti saðlayýcýlarý arasýndaki iletiþimsel uzaklýk, doðum korkusu, azalmýþ cinsellik, travma sonrasý stres bozukluðu ve doðum sonrasý depresyon gibi doðum sonrasýnda ruh saðlýðý sorunlarýna da katkýda bulunabilir. Türkiye de saygýlý doðum ya da saygýlý annelik bakýmý kavramlarý ile ilgili yapýlmýþ çalýþmaya rastlanmamýþtýr. Kadýnlarýn normal doðum deneyimlerini ölçmek için bir dizi ölçek vardýr; ancak, kadýnlarýn saygýlý annelik bakýmý deneyimlerini deðerlendirmek için þu anda çok az araç bulunmaktadýr. Türkiye’de ise bu konu ile ilgili ölçek mevcut deðildir. Kadýnlarýn saygýlý annelik bakýmý algýsý isminde ölçek uyarlama çalýþmamýz ile bu konu ile ilgili alana katký verme çabasý içindeyiz. Türkiye de birçok ülke gibi kadýn doðum ünitelerinde doðum hizmetlerinin kalitesini artýrmak için saygýlý annelik bakýmýný geliþtirmek için çaba sarf etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Saygýlý bakým, Doðum, Annelik bakýmý
|
