Amaç: Gebelik, 40 haftalýk sürede fetüsün geliþiminin izlendiði ve ihtiyaçlarýnýn karþýlandýðý, fizyolojik ve hormonal bir süreçtir. Bu süreçte gebelikte fizyolojik ve psikolojik deðiþiklikler meydana gelmekte ve gebeden gebeye farklýlýklar göstermektedir. Gebelikte olan deðiþiklikler sonucunda gebeler, bazý fiziksel ve psikolojik yakýnmalar yaþayabilmektedir. Bu yakýnmalar arasýnda yorgunluk, halsizlik, stres, bulantý, kusma, sýk idrara çýkma, el ve ayaklarda oluþan ödem, düzensiz kasýlmalar, sýrt aðrýsý, bacaklarda oluþan kramplar, solunum sýkýntýsý ve kaygý bulunmaktadýr. Gebelerin yaþadýðý yakýnmalar yaþam kalitelerini de olumsuz etkileyebilmektedir. Bu nedenle, gözlenen yakýnmalarýn azalmasý son derece önemlidir. Yakýnmalarýn önlenmesinde ya da en alt seviyeye indirilmesinde geleneksel ve tamamlayýcý týp (GETAT) uygulamalarý günümüzde yaygýn olarak kullanýlmaktadýr. Masaj, aromaterapi (lavanta, melisa, yasemin, papatya), yoga, reiki, meditasyon, hipnoz, akupunktur, müzik terapi ve refleksoloji gibi uygulamalar, GETAT yöntemleri arasýnda sayýlmaktadýr. GETAT uygulamalarýnda kullanýlan lavanta, iyileþtirme ve rahatlatma etkisi olan bitkilerden biri olup gebelerin anksiyetesini azaltmada kullanýlmaktadýr. Antidepresif özelliðinin yaný sýra lavanta antibakteriyel, sedatif ve antifungal etkileri bakýmýndan da tercih edilmektedir. Ayrýca doðum aðrýlarýnýn azaltýlmasýnda, dismenore tedavisinde ve panik duygusunun giderilmesinde yararlý olduðu belirtilmektedir. Lavantanýn gebelikte GETAT yöntemi olarak kullanýlmasý ile ilgili dünyada ve ülkemizde araþtýrmalar bulunmaktadýr. 2015 yýlýnda yapýlan bir çalýþmada ayak banyosu ve tek baþýna lavanta ile aromaterapi inhalasyonunun gebelikte kaygýyý önemli ölçüde azaltabileceði bildirilmiþtir. 2017’de yapýlan bir baþka çalýþmada lavanta yaðý ile yapýlan aromaterapi masajýnýn hamile kadýnlarda stresi önemli ölçüde azalttýðýný ve baðýþýklýk fonksiyonunu güçlendirdiði kanýtlanmýþtýr. Bu araþtýrmalara göre gebelerin yakýnmalarýna yönelik lavantayý kullanmalarý önerilebilir. ORCÝD NO: 0009-0009-1569-2162 , 0000-0002-1879-6663
Anahtar Kelimeler: Gebelikte Yakýnmalar, Geleneksel ve Tamamlayýcý Týp Uygulamalarý, Lavanta
|
