2-5 Yaþ Çocuðu Olan Bir Grup Annenin Çocukluk Çaðý Aþýlarýný Yaptýrma Durumlarý ve Aþýya Karþý Tutumlarý
Mine AKBEN Feyza NAZÝK
Giriþ: Aþýlama oranýnýn düþük olmasýnda az geliþmiþ ülkelerde önemli problemler; teknik altyapý yetersizliði ve yetersiz saðlýk personeli iken geliþmiþ ve geliþmekte olan ülkelerde ise ebeveynlerin aþýlar konusunda yanlýþ bilgileri, yeterli ve doðru bilginin ebeveynlere anlatýlmamasýdýr. Aþýlara karþý önyargýlar ulusal aþý takviminde bulunan aþýlarýn yapýlmamasýnýn en önemli nedenlerinden biridir.
Bu çalýþmanýn amacý, 2-5 yaþ çocuðu olan annelerin çocukluk çaðý aþýlarýný yaptýrma durumlarýný, yaptýrmama nedenlerini ve aþýlara iliþkin tutumlarýný deðerlendirmektir.
Materyal-Metot: Çalýþma tanýmlayýcý-kesitsel olarak yapýldý. 08.04.2019-08.06.2019 tarihleri arasýnda Bingöl ili aile saðlýðý merkezlerine çeþitli þikayetlerle baþvuran 24-60 aylýk çocuðu olan 153 kadýn çalýþmanýn örneklemini oluþturdu. Kadýnlara çalýþma hakkýnda bilgi verilerek sözlü onamlarý alýndý. Veriler anket yoluyla toplandý. Anket formu yüz yüze görüþme yöntemiyle kadýnlara uygulanarak kadýnlarýn tamamýnýn anket formunu tam doldurmasý saðlandý. Veri toplama formu, sosyodemografik özellikler, kadýnlarýn çocuklarýna aþý yaptýrma durumlarý, aþý yaptýrmama nedenleri ve aþýya yönelik tutumlarýný deðerlendiren sorulardan oluþmaktadýr. Veriler SPSS 15,0 bilgisayar programýnda deðerlendirilmiþ ve istatistik analizlerde frekans, yüzde ve kikare testi kullanýlmýþtýr.
Bulgular: Kadýnlarýn yaþ ortalamasý 25.0±4.2’dir. %19.6’sý ilkokul mezunudur. Kadýnlarýn %37.3’ünün ekonomik durumu iyi deðildir. Kadýnlarýn %85.6’sý aþý takviminde belirtilen aþýlarýn tümünü yaptýrmýþtýr. Kadýnlarýn aþý yaptýrmama nedenlerine bakýldýðýnda; aþý ile ilgili bilgi olmayýþý (%6.5), aþýnýn günü geçtiði için yaptýrmama (%3.9), hastalýðýn doðal yollarla geçirilmesi gerektiðine inanma (%3.3) aþýlarýn yan etkilerinden endiþe duyma (%2.0), aþýlarýn faydasýz olduðunu düþünmeleri (%1.3) olduðu görülmektedir. Kadýnlarýn %92.2’si aþýlarýn hastalýklardan korunmak için gerekli olduðunu düþünmektedir. Aþýlar konusunda eðitim alan kadýn oraný %38.6’dýr. Kadýnlarýn %19.0’ý aile büyükleri izin vermezse aþý yaptýrmayacaðýný, %22.2’si toplumdaki dini ve siyasi liderlerin aþý yaptýrmasýnýn kendisini olumlu etkileyeceðini belirtmiþtir. Aþýlarýn hastalýklardan korunmak için yapýlmasý gerektiðini belirten kadýnlarýn çocuklarýna aþý yaptýrma oraný yüksektir (p<0.05). Aþýlar hakkýnda eðitim alma ile aþý yaptýrma durumu arasýnda anlamlý iliþki yoktur.
Sonuç ve Öneriler: Çalýþmada aþý ile ilgili eðitim alma oraný düþük olmasýna raðmen kadýnlarýn çocukluk dönemi aþýlarýný yaptýrma oranlarýnýn yüksek olduðu görülmüþtür. Aþýlarýn gerekliliðine inanan kadýn oraný yüksektir. Aþý yaptýrmama nedenlerine yönelik; kadýnlara eðitim verilmesi, günü geçen aþýlarýn nasýl devam edileceði konusunda uygun yaklaþýmýn belirlenmesi gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Aþý, Tutum, Ebeveyn
|
