2-5 Yaş Çocuğu Olan Bir Grup Annenin Çocukluk Çağı Aşılarını Yaptırma Durumları ve Aşıya Karşı Tutumları
Mine AKBEN Feyza NAZİK
Giriş: Aşılama oranının düşük olmasında az gelişmiş ülkelerde önemli problemler; teknik altyapı yetersizliği ve yetersiz sağlık personeli iken gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ise ebeveynlerin aşılar konusunda yanlış bilgileri, yeterli ve doğru bilginin ebeveynlere anlatılmamasıdır. Aşılara karşı önyargılar ulusal aşı takviminde bulunan aşıların yapılmamasının en önemli nedenlerinden biridir.
Bu çalışmanın amacı, 2-5 yaş çocuğu olan annelerin çocukluk çağı aşılarını yaptırma durumlarını, yaptırmama nedenlerini ve aşılara ilişkin tutumlarını değerlendirmektir.
Materyal-Metot: Çalışma tanımlayıcı-kesitsel olarak yapıldı. 08.04.2019-08.06.2019 tarihleri arasında Bingöl ili aile sağlığı merkezlerine çeşitli şikayetlerle başvuran 24-60 aylık çocuğu olan 153 kadın çalışmanın örneklemini oluşturdu. Kadınlara çalışma hakkında bilgi verilerek sözlü onamları alındı. Veriler anket yoluyla toplandı. Anket formu yüz yüze görüşme yöntemiyle kadınlara uygulanarak kadınların tamamının anket formunu tam doldurması sağlandı. Veri toplama formu, sosyodemografik özellikler, kadınların çocuklarına aşı yaptırma durumları, aşı yaptırmama nedenleri ve aşıya yönelik tutumlarını değerlendiren sorulardan oluşmaktadır. Veriler SPSS 15,0 bilgisayar programında değerlendirilmiş ve istatistik analizlerde frekans, yüzde ve kikare testi kullanılmıştır.
Bulgular: Kadınların yaş ortalaması 25.0±4.2’dir. %19.6’sı ilkokul mezunudur. Kadınların %37.3’ünün ekonomik durumu iyi değildir. Kadınların %85.6’sı aşı takviminde belirtilen aşıların tümünü yaptırmıştır. Kadınların aşı yaptırmama nedenlerine bakıldığında; aşı ile ilgili bilgi olmayışı (%6.5), aşının günü geçtiği için yaptırmama (%3.9), hastalığın doğal yollarla geçirilmesi gerektiğine inanma (%3.3) aşıların yan etkilerinden endişe duyma (%2.0), aşıların faydasız olduğunu düşünmeleri (%1.3) olduğu görülmektedir. Kadınların %92.2’si aşıların hastalıklardan korunmak için gerekli olduğunu düşünmektedir. Aşılar konusunda eğitim alan kadın oranı %38.6’dır. Kadınların %19.0’ı aile büyükleri izin vermezse aşı yaptırmayacağını, %22.2’si toplumdaki dini ve siyasi liderlerin aşı yaptırmasının kendisini olumlu etkileyeceğini belirtmiştir. Aşıların hastalıklardan korunmak için yapılması gerektiğini belirten kadınların çocuklarına aşı yaptırma oranı yüksektir (p<0.05). Aşılar hakkında eğitim alma ile aşı yaptırma durumu arasında anlamlı ilişki yoktur.
Sonuç ve Öneriler: Çalışmada aşı ile ilgili eğitim alma oranı düşük olmasına rağmen kadınların çocukluk dönemi aşılarını yaptırma oranlarının yüksek olduğu görülmüştür. Aşıların gerekliliğine inanan kadın oranı yüksektir. Aşı yaptırmama nedenlerine yönelik; kadınlara eğitim verilmesi, günü geçen aşıların nasıl devam edileceği konusunda uygun yaklaşımın belirlenmesi gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Aşı, Tutum, Ebeveyn
|
